عملکرد مهندسی رزمی جهاد در عملیات «کربلای ۴»

تیم عملیات مهندسی قرارگاه حمزه تنها دو ساعت فرصت داشتند که سد خاکی را تخریب کرده و راه آبی را باز کنند. با حضور مسئول عملیات مهندسی قرارگاه حمزه در محل عملیات کربلای ۴ و انتقال یک بیل مکانیکی بزرگ کار شروع شد. عملیات خاک برداری به جایی رسید که جزر به خاک فشار آورد و جریان فشار آب بهمن‌شیر سد را از دو طرف کاملا تخریب کرد.

به گزارش عصرقائم، جهادسازندگی از جمله یگان‌های مؤثر در عملیات‌های دوران هشت سال دفاع مقدس بوده است. رزمندگان این نهاد در هر یک عملیات‌ها طرح و برنامه‌ای داشتند. در این گزارش مروری بر عملکرد مهندسی رزمی جهاد در حین عملیات «کربلای ۴» داریم.

چهار منطقه شلمچه، ابوالخصیب، مقابل ام‌الرصاص و جزیره مینو برای انجام این عملیات بزرگ انتخاب شدند. برهمین اساس هر یک از این چهار منطقه زیر به عنوان خط حد یک قرارگاه عملیاتی تعیین شدند.

عملیات «کربلای ۴» در ۳ دی ۱۳۶۵ با رمز «یا محمد (ص)» آغاز شد. این عملیات در منطقه‌ای به عرض حدود ۴۰ کیلومتر از پاسگاه زید عراق در شمال شلمچه تا تقاطع رودخانه‌های اروند و کارون و در حد فاصل سپاه‌های سوم و هفتم ارتش عراق انجام شد. محدوده قرارگاه نجف از شمال پنج ضلعی در شلمچه تا جزایر بوارین و ام‌الطویله بود. برنامه قرارگاه‌های قدس، نوح و کربلا در این عملیات عبارت بود از عبور رزمندگان از اروندرود در جنوب شهر خرمشهر، مقابل آبادان و آن سوی جزیره مینو و نیز حمله به منطقه شلمچه.

قرار بود با کمک قرارگاه‌های قدس و کربلا منطقه جزیره ام‌الرصاص و ابوالخصیب در ۱۲ کیلومتری جنوب بصره به تصرف نیروهای ایران درآید و رزمندگان خود را به خور زبیر برسانند. محور اصلی تک در این عملیات عبور از اروندرود انتخاب شد و محور شلمچه و پنج ضلعی نیز به عنوان محور تک پشتیبانی در نظر گرفته شده بود. هدف اصلی عملیات این بود که سرپل تصرف شده در عملیات «والفجر ۸» را توسعه دهند و بتوانند آن عملیات را تکمیل کند در صورت موفقیت این عملیات امکان بازپس گیری منطقه فاو تا حد زیادی از ارتش عراق سلب می‌شد و این می‌توانست فشار زیادی بر رژیم عراق وارد آورد و به پایان جنگ کمک کند.

پیش از آغاز عملیات، بخشی از نیروهای رزمنده در خانه‌های مردم در شهر خرمشهر استقرار یافتند تا در شب عملیات از این خانه‌ها خارج شوند و بر قوای ارتش عراق یورش ببرند. بیشتر یگان‌های مهندسی در داخل نخلستان اطراف آبادان در کنار رودخانه بهمن‌شیر مستقر شده بودند که از استتار مناسبی برخوردار بود. این عقبه مطمئن با منطقه عملیات فاصله زیاد نداشت و قدرت عمل خوبی داشتند. چند ساعت پیش از آغاز عملیات از فرماندهی قرارگاه خاتم الانبیا(س) به ورشابی، فرمانده قرارگاه مرکزی جهاد ابلاغ شد که سد روی رودخانه بهمن شیر را باز کنند تا تردد قایق‌های تندرو از این رودخانه، و کارون به سمت اروند انجام شود. این مأموریت به قرارگاه مهندسی حمزه محول شد و خیلی تأکید شده بود که این عمل تخریب بدون جلب توجه انجام شود.

تیم عملیات مهندسی قرارگاه حمزه تنها دو ساعت فرصت داشتند که سد خاکی را تخریب کرده و راه آبی را باز کنند. با حضور مسئول عملیات مهندسی قرارگاه حمزه در محل عملیات و انتقال یک بیل مکانیکی بزرگ کار شروع شد. عملیات خاک برداری به جایی رسید که جزر به خاک فشار آورد و جریان فشار آب بهمن‌شیر سد را از دو طرف کاملا تخریب کرد این عملیات مهندسی در لحظات پر اضطراب پیش از عملیات بالاخره انجام شد.در نتیجه قایق‌های لشکرها به موقع وارد عمل شدند.

یک تیم پیشرو گردان مهندسی فارس به فرماندهی مهدی عاشوری، مأمور به گردان عاشورا از لشکر ۱۰ سیدالشهدا(ع) شد و کارهای مهندسی سمت راست رودخانه اروند را به عهده گرفت. یک تیم دیگر راه سازی جهاد فارس به فرماندهی سعید پورجعفری، مأمور به محور دیگری از لشکر ۱۰ سیدالشهدا(ع) شد و همزمان با عملیات احداث ۳۰۰ متر جاده و ساحل سازی محوطه آن را از جاده آسفالت شلمچه به سمت رودخانه اروند شروع کردند که در اثر آتش شدید دشمن کار به کندی پیش رفت و نیمه تمام ماند.

بعد از موج دوم مرحله اول عملیات طبق دستور فرمانده محور لشکر ۱۰ سیدالشهدا(ع)، تیم مهندسی جهت انجام مأموریت به شهرک ابوالخصیب واقع در جنب پتروشیمی عراق اعزام شد که با استفاده از دستگاه‌های دشمن وارد عمل شوند در نیمه شب ۴ دی ۱۳۶۵ علی فضلی، فرمانده لشکر ۱۰ سیدالشهدا(ع)، آمادگی تیم مهندسی جهاد فارس را بررسی و آنها را روانه خط کرد. حجم آتش دشمن بسیار سنگین بود و با درگیری در منطقه عملیاتی و مقاومت نیروهای دشمن کارها طبق برنامه پیش نمی‌رفت دشمن عقبه را به شدت بمباران می‌کرد و مانع کمک رسانی به نیروهای عمل کننده شده بود.

دشمن علاوه بر استفاده از انواع گلوله‌های توپخانه از گلوله‌های شیمیایی هم استفاده می‌کرد. با تمام تلاش خط شکن‌ها، متأسفانه خط شکسته نشد و جهادگران ساعت ۳:۳۰ نیمه شب عقب نشینی کردند و به دستور فرماندهی به مقر خودشان برگشتند. گردان مهندسی جهاد استان یزد مأمور به تیپ ۱۸ الغدیر شد و وظیفه آنها ایجاد پل‌های شناور بر روی اروند بود. آنها باید در صورت شکستن خط مقدم پل‌های شناور را نصب و جاده‌ای برای تردد احداث می‌کردند که با لو رفتن عملیات کارشان در همان ساعات اولیه متوقف شد و نیروها به مقر مهندسی در ۲۵ کیلومتری آبادان برگشتند.

گردان مهندسی حمزه به فرماندهی عبدالرسول رضایی در محور جاده شلمچه آماده عملیات کربلای ۴ شد. آنها مقر تاکتیکی خود را ۲۰۰ متر پیش از آب گرفتگی شلمچه انتخاب کردند تا به محض شروع عملیات پیشروی کنند.