صفر تا صد مشکل ترخیص نشدن ۲۰۰ هزار تن برنج از گمرک

به گزارش قائم آنلاین، در پی انتشار اخباری در مورد «احتمال فاسد شدن ۲۰۰ هزار تن برنج وارداتی در گمرکات و بنادر کشور»، بانک مرکزی اعلام کرد برنج های رسوبی موضوع گزارش های چند روز اخیر، مربوط به مواردی است که واردکننده متقاضی ارز با نرخ ترجیحی (۴۲۰۰ تومانی) است. این در حالی است که ستاد اقتصادی دولت کالای برنج را در سال جاری از سبد کالاهای مشمول ارز با نرخ ترجیحی خارج کرده و در گروه کالاهای اساسی با نرخ نیمایی قرار داده است لذا  در سال جاری هیچ محلی به منظور تامین ارز کالای برنج با نرخ یاد شده از سوی دولت به بانک مرکزی اعلام نشده است اما از آنجا در سفر اخیر معاون اول رئیس جمهوری به بندرعباس با در نظر گرفتن تمهیداتی خاص، مجوز تخصیص ارز با نرخ ترجیحی برای این گروه از کالا طی شرایطی ویژه به وزارت صمت و متعاقبا بانک مرکزی داده شد از این روز نیاز است وزارت صمت با توجه به شرایط در نظر گرفته شده از یک سو و از سوی دیگر متناسب با مقدار و محل منابع اعلامی بانک مرکزی برای واردات کالاهای اساسی با نرخ ترجیحی در ماه جاری، در اختیار بانک مرکزی قرار دهد.

البته بانک مرکزی با ذکر این نکته که علت اصلی مشکل به وجود آمده برای بازرگانان، ترخیص درصدی کالا توسط گمرک، بدون داشتن تخصیص ارز و کد رهگیری برای ثبت سفارش مرتبط با آن ها بوده است مشکل عدم ترخیص این برنج های دپو شده را برعهده گمرک انداخت.

گمرک نیز در پاسخ به بانک مرکزی برای ترخیص درصدی از برنج های مانده در گمرک ۴ دلیل ذکر کرد و اعلام کرد که  این کار بر اساس مصوبات ستاد تنظیم بازار و وزارت صمت که امضای نماینده بانک مرکزی نیز در ذیل این مصوبات قرار دارد انجام شده است؛ ضمن اینکه اجرای دقیق مصوبات کاهش رسوب کالا از جمله مصوبه ۱۹/۷ شورای عالی امنیت ملی است که با بخشنامه بانک مرکزی تحت الشعاع قرار گرفته است.

لذا با توجه به اظهارات فوق در حال حاضر ۲۰۰ هزار تن برنج وارداتی که بخشی از آن با ارز نیمایی و بخشی نیز با ارز ۴۲۰۰ تومانی ثبت سفارش شده در گمرکات دپو شده و در شرایط سخت اقتصادی کشور این برنج در حال فاسد شدن و از بین رفتن است بنابراین سه سازمان مربوطه یعنی وزارت صمت، بانک مرکزی و گمرک مکلف به حل مشکلات مربوط به ترخیص این برنج ها از گمرکات هستند از آنجا که توضیحات بانک مرکزی و گمرک در مورد مشکلات مربوط به دپوی این کالاها طی روزهای اخیر ارائه شده به سراغ وزارت صمت به عنوان متولی تنظیم بازار کشور رفتیم و گفت وگویی تفصیلی با «صدیف بیک زاده مدیرکل دفتر امور خدمات بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت» در این باره انجام شد که در ادامه آمده است:

*  ماجرای مصوبه شورای عالی امنیت ملی برای ترخیص برنج های مانده در گمرک

آقای بیک زاده در روزهای اخیر مطالبی در مورد دپوی چند ماهه ۲۰۰  هزار تن برنج در گمرکات مطرح شده و حتی به دلیل طولانی شدن زمان تاخیر احتمال فاسد شدن برنج های دپو شده در گمرکات  نیز بیان شده  در این  چند روز همچنین مسائلی از سوی گمرک و بانک مرکزی در خصوص علت و دلایل عدم ترخیص این برنج ها مطرح شده والبته نکته مهم در مورد برنج های دپو شده در گمرک این است که متقاضی ارز برای واردات این برنج ها ارز ترجیحی یا همان ۴۲۰۰ تومانی است. تقاضای ارز ترجیحی برای واردات برنج  در حالی است که برنج از  لیست کالاهای اساسی وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی خارج شده است و این این کالای اساسی در لیست واردات با ارز نیمایی قرار گرفته است.  با توجه به این مسائل بفرمایید موضوع اصلی در مورد واردات این برنج ها چیست؟ مشکل اصلی عدم ترخیص این ۲۰۰ هزار تن برنج وارداتی چیست و چرا وزارت صمت با ثبت سفارش واردات برنج با ارز ۴۲۰۰ تومانی در حالی که این کالا از لیست کالاهای اساسی واردات با ارز ۴۲۰۰ تومانی خارج شده است، موافقت کرده است؟

در مورد برنج های دپو شده در گمرکات چند موضوع با یکدیگر مطرح شده و بنابراین موضوع کمی دچار پیچیدگی و ابهام شده است. در حالی که واقعیت این است که بخشی از ۲۰۰ هزار تن برنج های مانده در گمرکات مربوط به ثبت سفارش های سال گذشته ارز ۴۲۰۰ تومانی است و بخشی نیز مربوط به ثبت سفارش های  امسال است.

در سال ۱۳۹۸ و در حالی که واردات برنج هنوز با ارز ۴۲۰۰ تومانی انجام می شد  در راستای تنظیم بازار برنج کشور و برای تامین نیاز مصرفی این کالا براساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی مقرر شد تا برنج های مانده در گمرک که در صف تخیصص ارز بودند اجازه ترخیص یابد لذا براساس مصوبه یاد شده در سال گذشته حدود ۷۰ درصد از ۵۵ هزار تن برنج وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی از گمرکات کشور ترخیص و براساس قیمت تمام شده با ارز ۴۲۰۰ تومانی در شبکه توزیع قرار گرفت.

لذا ۱۹ هزار تن از ۲۰۰ هزار تن برنج فعلی مانده در گمرکات از همان برنج ثبت سفارش شده با ارز ۴۲۰۰ تومانی در سال گذشته است که همانطور که اشاره شد این برنج در سال گذشته ۵۵ هزار تن بود که ۷۰ درصد آن ترخیص و اکنون ۱۹ هزار تن آن در گمرکات مانده است که هنوز برای ترخیص تامین ارز نشده است.

با توضیحاتی که  شما  بیان داشتید، مشخص شد که ۱۹ هزار تن از  ۲۰۰ هزار تن برنج مانده در گمرکات ثبت سفارش شده با ارز ۴۲۰۰ تومانی است، اکنون دقیقا مشکل عدم ترخیص این برنج ها چیست؟ با توجه به اینکه برنج از لیست کالاهای وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی خارج شده است چگونه و از چه محلی بانک مرکزی باید ارز مورد نیاز برای واردات و یا به عبارتی ترخیص این کالاها را تامین کند؟

بانک مرکزی برای واردات این برنج ها ارز تخصیص داده است. اما نکته این است که تخصیص ارز اگرچه شرط لازم برای واردات و ترخیص کالا از گمرکات است اما  شرط کافی برای ترخیص نیست نیست.  زیرا برای ترخیص برنج های مانده در گمرکات و هر کالای وارداتی دیگری  صدور  گواهی و اعلامیه تامین ارز  لازم است و از آنجا که این گواهی فعلا از سوی بانک مرکزی برای تامین ارز این ۲۰۰ هزار تن برنج مانده در گمرکات صادر نشده است بنابراین گمرک اجازه ترخیص ندارد و نمی تواند این برنج را ترخیص کند.

البته گواهی مذکور باید توسط بانک های عامل صادر شود که صدور این گواهی ها با مدیریت بانک مرکزی انجام می شود.

بنابراین ۱۸۱ هزار تن از برنج های مانده در گمرکات، ثبت سفارش شده از محل ارز نیمایی است که ارز مورد نیاز برای واردات آن هنوز توسط بانک مرکزی تامین نشده و لذا امکان ترخیص از گمرکات را نیز ندارد.

* جهانگیری محل تامین ارز برنج وارداتی با ارز ۴۲۰۰ را اعلام کرد

بقیه برنج وارداتی، یعنی ۱۹ هزار تن دیگر،  ثبت سفارش شده با ارز ۴۲۰۰ تومانی است،این ارز از کجا قرار است تامین شود؟

بانک مرکزی در مورد تامین ارز واردات این ۱۹ هزار تن می گوید که محل تامین ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات این برنج را به من اعلام کنید.

در سفر اخیر جهانگیری معاون اول رئیس جمهور به گمرکات جنوب کشور برای تسهیل ترخیص کالاهای در گمرک مانده مصوب شد تا ارز واردات این برنج ها از محل ارز وارداتی سایر کالاهای اساسی در سال ۹۹ تامین شود.

آیا وزارت صمت باید محل تامین ارز واردات ۱۹ هزار تن برنج با ارز ۴۲۰۰ تومانی را برای بانک مرکزی مشخص کند؟

خیر، این کار باید توسط بانک مرکزی انجام شود، وزارت صمت فقط برای واردات کالا اولویت بندی انجام می دهد.

* واردکنندگانی که علیرغم توزیع برنج در بازار هنوز موفق به دریافت ارز نشده اند

در حال حاضر ۲۰۰ هزار تن برنج در گمرکات دپو شده که اتفاقا با دو نوع ارز دولتی و نیمایی قرار است به کشور وارد شود، تکلیف آن ۱۹ هزار تن برنج وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی چیست؟ این برنج چگونه قرار است به دست مصرف کننده برسد؟ آیا برنج وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی با قیمت تمام شده ارز ترجیحی به مصرف کننده می رسد؟

برای حل این مشکل مصوب شده که این ۱۹ هزار تن پس از ترخیص از گمرکات تحویل شرکت بازرگانی دولتی ایران شود تا در قالب ذخایر استراتژیک و راهبردی در شبکه های خاص مورد نظر ستاد تنظیم بازار توزیع شود

وارد کننده این ۲۰۰ هزار تن برنج چه کسانی هستند آیا واردات آن ۱۹ هزار تن برنج با ارز ۴۲۰۰ تومانی توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران انجام شده است؟

وارد کنندگان این ۲۰۰ هزار تن برنج ۱۰ الی ۱۵ شرکت حقیقی و حقوقی هستند.

وارد کنندگان آن ۵۵ هزار تن برنج وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی که ۷۰ درصد از آن سال گذشته از گمرکات کشور ترخیص شد نیز شرکت های حقیقی و حقوقی بودند که برنج این وارد کنندگان براساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی بدون تامین ارز،  از گمرکات ترخیص شد و اکنون این واردکنندگان در انتظار دریافت ارز آن برنج های وارداتی و توزیع شده در بازار،  از بانک مرکزی هستند.

این بخش از برنج ها در شبکه های مورد تایید ستاد تنظیم بازار و براساس قیمت مصوب  سال گذشته توزیع شد و وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز تاییدیه توزیع  این برنج ها را به بانک مرکزی داده است اما بانک مرکزی هنوز ارز ۴۲۰۰ تومانی آن را تامین نکرده است.

امسال در مجموع چه مقدار برنج وارد کشور شده است؟

ما در مورد میزان ترخیص برنج از گمرکات از برنامه تنظیم بازار عقب تر هستیم. وزارت صنعت، معدن و تجارت به اندازه تنظیم بازار ثبت سفارش واردات برنج را انجام داده است و بر همان اساس نیز از بازرگانان خواسته تا واردات برنج انجام دهند و لذا اکنون که وزرات صمت و بازرگانان برای تنظیم بازار برنج به وظیفه خود عمل کرده  اند و ثبت سفارش انجام داده اند و واردات نیز انجام شده است لذا بقیه کار بر عهده بانک مرکزی و گمرک است، به این ترتیب که بانک مرکزی تامین ارز برنج های وارداتی را انجام دهد و گمرک نیز براساس مستندات و تامین ارز اجازه ترخیص دهد.

منظور شما این است که برای تنظیم بازار برنج واردات این ۲۰۰ هزار تن و حتی بیشتر از آن لازم بوده است؟

بله واردات این ۲۰۰ هزار تن لازم بوده است، زیرا تولید داخلی جوابگوی تامین نیاز بازار نیست و باید بخشی از برنج مورد نیاز کشور از طریق واردات تامین شود.

* واردات ۵۸۰ هزار تن برنج به کشور در سال جاری

از ابتدای امسال چقدر برنج وارد کشور شده است؟

کل نیاز کشور به برنج بین سه میلیون و ۲۰۰ هزار تن تا سه میلیون و ۵۰۰ هزار تن است که حدود یک میلیون و ۸۰۰  هزار تن تا ۲ میلیون تن آن از طریق تولیدات داخلی تامین میشود و بنابراین چیزی حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن باید از طریق واردات تامین شود.

البته هر سالانه بخشی از برنج نیز به عنوان ذخایر استراتژیک و راهبردی توسط شرکت بازرگانی دولتی ذخیره می شود تا در زمان نوسان قیمت و یا تلاطم بازار زیر نظر ستاد تنظیم بازار در بازار توزیع شود.

از ابتدای سال ۹۹ تا سوم آبان ۹۹ دقیقا ۵۸۰ هزار تن برنج به ارز ۵۳۳ میلیون دلار برنج به کشور وارد شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته واردات این کالا حدود ۴۰ درصد کاهش داشته است.

دلیل افزایش قیمت برنج چیست؟ کاهش واردات یا مسائل دیگر اثر گذار بوده است؟

تغییر ارز واردات برنج از ۴۲۰۰ تومان به ارز نیمایی یکی از دلایل افزایش قیمت برنج است ضمن اینکه کاهش واردات نیز بر این موضوع اثرگذار بوده است.

بنابراین واردات برنج برای تنظیم بازار برنج لازم است و قطعا ترخیص این ۲۰۰ هزار تن می تواند بخشی از نیاز بازار را تامین کند.

در مجموع در مورد واردات برنج یا هر کالای دیگری باید گفت که هر دستگاهی باید به وظایف خود به خوبی عمل کنند تا مشکلی برای تنظیم بازار کالاهای مورد نیاز مردم رخ ندهد.

در حال حاضر با توجه به تحریم ها، نظام سلطه به شدت روی منابع ارزی کشور فشار وارد کرده است و منابع ارزی ما در کشورهای دیگر بلوکه است اما با یک برنامه منسجم باید این مشکلات را به حداقل رساند تا فشار کمتری به مردم و بازار وارد شود.

لذا در حال حاضر برنج برحسب نیاز به کشور وارد شده است و اکنون وظیفه بانک مرکزی است که تامین ارز واردات این کالا را انجام دهد و پس از آن نیز باید گمرک اجازه ترخیص آن را صادر کند. هماهنگی این دستگاه ها با هم در تنظیم بازار یک کالا اثرات بسیار مثبتی خواهد داشت و از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری می کند.