فیضی‌چکاب:اقدامات آمریکا علیه ایران جدای از کروناهم اثرات مستقیمی بر نقض قوانین بین‌المللی دارد

به گزارش قائم آنلاین، غلام‌نبی فیضی چکاب در گفت‌وگو ، با بیان ابنکه بارها در مصاحبه‌های مختلف این مطلب را اعلام کردم که تحریم‌های اقتصادی یکجانبه آمریکا علیه ایران هم از حیث مقررات حقوق بین الملل عمومی و هم از حیث مقررات حقوق بین الملل خصوصی فاقد مشروعیت است و همینطور بارها صحبت شده است که خصوصا بعد از برجام و اینکه قطعنامه ۲۲۳۱ به وسیله شورای امنیت سازمان ملل متحد صادر شد، به موجب آن قطعنامه بخش زیادی از تحریم‌ها برداشته شد و به موجب همان قطعنامه ۱+۵ همکاری‌هایشان را شروع کردند و اقدام آمریکا برای خروج از برجام، خود نقض قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل است.
وی با بیان اینکه‌ “تردیدی بر نامشروع بودن اقدام آمریکا در این مورد نیست”، عنوان کرد: در این هم تردیدی نیست که بعد از اینکه آمریکا بعد از ۸ می و بنا به دستور رئیس جمهور وقت آن کشور از برجام به طور یکجانبه خارج شد و تحریم‌ها را دوباره اعاده کرد، ایران در دیوان بین‌المللی دادگستری طرح دعوا کرد و در آنجا دستور موقتی صادر شد مبنی بر اینکه تا رسیدگی نهایی به این پرونده هیچ یک از طرفین اقدامی که وضعیت را تشدید کند، انجام ندهند. مفهوم این مساله هم این بود که آمریکا نباید تا رسیدگی به این موضوع تحریم‌ها را برگرداند و تشدید کند و امثال آن را انجام دهد.
این وکیل دادگستری افزود: بنابراین اقدامات آمریکا برای ادامه و تشدید تحریم‌ها، خلاف موازین و قوانین بین‌المللی است و همچنین نقض دستور موقت دیوان بین المللی دادگستری نیز می‌باشد.
فیضی چکاب با تاکید بر اینکه “وزرای خارجه کل کشورهای عضو سازمان ملل و نمایندگان دائمی کشورها در سازمان ملل متحد هم باید به این مساله با این نگاه توجه کنند”، تصریح کرد: تردیدی نیست که سازمان ملل متحد و اعضای آن وظیفه دارند که همچنان که در موارد مختلف علیه کشورهای ضعیف‌تر قطعنامه‌های خودشان را تاکید، پیگیری و اعمال می‌کنند، در مورد کشورهای قدرتمندتر هم از همین موضع اقدام کنند و در مورد آمریکا هم باید الزام او را به رعایت قواعد و موازین بین‌المللی بخواهند. بی تردید از این موضع می‌شود از دبیرکل سازمان ملل خواست که در رابطه با این قضیه جدیت بیشتری نشان دهد و دیوان بین المللی دادگستری هر چند که هیچ ضمانت اجرایی ندارد و امکان اجرایی برای الزام آمریکا به رعایت دستور موقت خودش ندارد، اما این فرصت خوبی است که مشروعیت توصیه‌های سازمان ملل و ایران برای رفع تحریم‌ها را افزایش دهد، لذا دبیر کل سازمان ملل از این پتانسیل می‌تواند به خوبی استفاده کند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه “چه ویروس کرونا در کار می‌بود و یا نمی‌بود رفتار آمریکا خلاف موازین حقوق بین الملل است”، گفت: وضعیت فعلی این مساله را تشدید کرده است. وضعیت بیماری و اپیدمی ایجاد شده ناشی از کرونا، موضوع را به مراتب با شدت بیشتری نشان می‌دهد. وقتی تحریم‌های ایالات متحده آمریکا در بخش‌های مختلف علیه کشورها و شرکت‌های مختلف در اقصی نقاط دنیا و علیه برندهای بزرگ دنیا اعمال می‌شود، آنها جرات نمی‌کنند که با ایران همکاری از حیث حمل کالا و دارو و حتی از حیث جابجایی اموال و دارایی‌ها، داشته باشند. همچنین برای پرداخت هزینه‌ این داروها و تجهیزات پزشکی و چه برای تسهیل در دریافت کمک‌های بین‌المللی نیز همکاری نمی‌کنند.
این حقوقدان ادامه داد: این مساله یکی از نکات بسیار اساسی است که حتی ما معتقدیم مقررات و توصیه‌های fatf که برای تمام دنیا هم باید لازم الاجرا باشد در اینجا مشکل ایجاد می‌کند و در سخنرانی و مصاحبه‌های مختلف اعلام کردم که یکی از پیامدهای ناخواسته توصیه‌هایfatf این است که ممکن است ارائه خدمات و کمک‌های فوری و اورژانس در مواردی که بلیات طبیعی رخ می‌دهد و همچنین در مواردی که کمک‌های فوری برای پیشگیری از فجایع انسانی لازم هست را دچار مشکل ‌می‌کند.
فیضی چکاب تصریح کرد: وقتی توصیه‌های fatf می‌تواند حتی با فرض بر اینکه با حسن نیت و برای حفظ امنیت و سلامت مبادلات بین المللی برای مبارزه با تروریسم بین‌المللی‌ و حتی برای تسهیل کمک رسانی در موارد فوری مثل سیل، زلزله، آتشفشان و… مشکل ایجاد کند، امروز کرونا هم یکی از مصادیق همین مساله است. وقتی این موارد می‌توانند مشکل ایجاد کنند، به طریق اولی تحریم‌های همه جانبه، همه گیر و به قول نامه وزیر محترم امور خارجه در هم تنیده آمریکا علیه ایران، به مراتب می‌تواند این موانع را تشدید کند و حتی منجر به جنایت علیه بشریت تلقی شود.
وی با اشاره به اینکه “با توجه به این مباحث بسیار واضح است که اگر سازمان ملل متحد توانی داشته باشد که بتواند آمریکا را الزام به انجام تعهدات‌ بین المللی خودش و یا رعایت موازین حقوق بین‌الملل کند، بسیار خوب است و باید این کار انجام شود”، گفت: متاسفانه باید بگویم بعید می‌دانم که سازمان ملل در حال حاضر دیگر توان این را داشته باشد که از کشوری مثل آمریکا تقاضا کند که چگونه اقدام کند.
این حقوقدان اضافه کرد: واقعیت خارجی این است که در عمل قدرت اقتصادی و تکنیکی، تکنولوژیک و نظامی آمریکا به اندازه‌ای از کشورهای بعد از خودش فاصله دارد و بیشتر است که در حال حاضر ظاهرا آمریکا به نظم نوین جهانی دیگر فکر نکرده و فقط به نظم آمریکایی فکر می‌کند، بنابراین رئیس جمهور آمریکا دلیلی نمی‌بیند که به قواعد حقوق بین الملل عمومی و قطعنامه‌های سازمان ملل متحد پایبند باشد. به همین دلیل ملاحظه می‌کنیم که معاهدات بین‌المللی را یکی پس از دیگری یکجانبه نقض و ترک می‌کند.
فیضی چکاب با اشاره به جایگاهی که سازمان ملل پیدا کرده، گفت: قد و قواره‌ای که سازمان ملل می‌خواهد در رابطه ابرقدرت‌ها و سازمان ملل تناسب برقرار کند، این حقیقت را به ما اعلام می‌کند که ما نمی‌توانیم از سازمان ملل انتظار داشته باشیم در مقابل آمریکا بتواند توصیه موثری انجام دهد، اما ما چاره‌ای نداریم جز اینکه از امکانات موجود استفاده کنیم و یکی از موارد و امکانات موجود موازین حقوق بین‌الملل، مشروعیت توصیه‌های سازمان ملل متحد و نهاد بین المللی حقوق بشری و اینگونه مراجع است، لذا ما باید به عصیانگری و سرمستی آمریکا از قدرت کاری نداشته باشیم و به موازین و قواعد حقوق بین الملل توجه کنیم.
وی در عین حال افزود: همچنین حق داریم که این مساله را از سازمان ملل بخواهیم که از موضع خود استفاده کند و آمریکا را به رعایت موازین حقوق بشر و من جمله حذف تحریم‌های غیرعادلانه و غیرقانونی که علیه ملت شریف ایران ایجاد کرده، الزام کند.
این وکیل دادگستری با بیان اینکه “برای موثر و کارساز بودن این مساله‌ و اینکه بتوانیم حرف حق خود را در مجامع بین‌المللی به کرسی بنشانیم، طبیعتا باید روح جمعی کشورهای مختلف را با خودمان هماهنگ کنیم”، اظهار کرد: برای این کار باید ملل مختلفه‌ای که در سازمان ملل کرسی دارند با ما همصدا شوند و همچنین لوازم این همصدایی را فراهم کنیم.
فیضی چکاب با تاکید بر اینکه “عاجزانه از مسئولین، دست اندرکاران و سیاست‌گذاران مجددا خواهش می‌کنم که در هر زمانی که ما اتخاذ سیاست و سیاست گذاری می‌کنیم روزهای سخت و تنگ را هم باید در نظر بگیریم”، گفت: ما برای اینکه از سازمان ملل بخواهیم که آمریکا را الزام به اعمال مقررات سازمان ملل و مقرارت بین‌المللی عموم پسند و محکمه پسند کند، نباید تصور دیگران این باشد که خود ما در خصوص این موارد توجه نکرده‌ایم و یا کم توجه کرده‌ایم، خواه این واقعیت داشته باشد که اظهار کنند خواه برخلاف واقع، حق و یا دروغ محض باشد. مهم این است که ما باید این فضا را ایجاد کنیم تا دنیا بتواند به ما حق دهد که مدعی اعمال نظم بین‌ المللی مبتنی بر حقوق بین الملل هستیم.
وی با اشاره به اقدام وزارت امور خارجه ایران بیان کرد: این اقدام وزارت امور خارجه برای این قضیه اقدام بسیار درستی است و نامه وزیر امور خارجه در تاریخ خواهد ماند، اما اثر عملی آن شاید در این باشد که روح جمعی کشورها و اجماع جهانی را تا حدودی منسجم کند، ولی تصور نمی‌کنم که سازمان ملل توانی داشته باشد که بخواهد علیه آمریکا اقدامی انجام دهد به دلیل اینکه موازین حقوق بین الملل عمومی با توجه به رفتارهای اخیر ابرقدرت‌ها دچار تزلزل و تغییر شده است.
این حقوقدان ادامه داد: باید اجماع جهانی از نظر روحی و معنوی ایجاد شود و خود ما هم باید سردمدار لحاظ کردن عرف‌ها و نورم‌های بین المللی باشیم و همچنین باید از موضع‌های اتهام فرار کنیم و نباید در موضع تهمت قرار بگیریم. به طور مثال نباید در مورد بحث بدیهی و ساده لزوم رعایت توصیه‌های fatf با دنیا محاجّه کنیم. کشورهای مختلفی که اعم از اسلامی و غیر اسلامی به توصیه‌های fatf پایبند هستند وقتی ملاحظه کنند که ما اصرار داریم و احتجاج می‌کنیم و در مقابل این توصیه‌ها مقاومت‌هایی انجام می‌دهیم، ممکن است تصور کنند که انگیزه این اقدامات چیست و این تصور، تخیل و توهمی که به آنها دست می‌دهد برای اینکه برد و توان نفوذ کلام ما در مجامع بین المللی را تضعیف کند، کافی است.
‎فیضی چکاب در پایان گفت: یکی از ادله‌ای که تقاضای ایران از سازمان ملل را موجه می‌نماید این است که تحریم‌های اقتصادی که خود نوعی اقدامات غیر نظامی در راستای حفظ صلح و امنیت بین المللی می‌باشند، مطابق ماده ۴۱ منشور ملل متحد، منحصرا در صلاحیت شورای امنیت مشروع و مجاز است. به عبارت دیگر اقدامات یکجانبه آمریکا علیه ایران غیر قانونی تلقی و اثرات مستقیمی در نقض قوانین بین المللی دارد.