چرا باید مسئولیت‌پذیر باشیم؟

به گزارش قائم آنلاین، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد صابر جعفری در گفت‌وگو ، با بیان اینکه یکی از موضوعات مهمی که همیشه افراد و جامعه را دچار آسیب‌های فراوان می‌کند و جامعه را عقب می‌اندازد این است که افرادی به مسئولیت خود عمل نمی‌کنند، اظهار کرد: مسئولیت گریزی و نپذیرفتن مسئولیت پیامدهای مختلفی دارد. وقتی به مسئولیت‌های خود توجه نکنیم نتیجه آن عقب‌ماندگی در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی می‌شود.

وی ادامه داد: فرد مسئولیت گریز به آنچه که حق او باشد نمی‌رسد و حتی نمی‌تواند حق و حقوق دیگران را نیز به آن‌ها بدهد. فرد مسئولیت گریز در برابر پدر، مادر و حتی وظایف اجتماعی خود نمی‌تواند رفتار درستی داشته باشد.

او ادامه داد: مسئولیت گریزی به نوعی باعث می‌شود انسان سربار جامعه باشد. فردی که نتواند از امور جامعه نهایت بهره‌برداری را داشته باشد هرگز نمی‌تواند مسئولیت پذیر باشد. فرد مسئولیت گریز هرگز به اهدافش نمی‌رسد و از آمال و آرزوها و چشم‌اندازهایی که در نظر گرفته است جا می‌ماند. در جامعه امروز می‌بینیم که برنامه‌های جامع و کاملی طرح ریزی می‌شود اما اگر افراد مسئولیت پذیر در رأس امور نباشند خیلی از این طرح‌ها و برنامه‌ها به نتیجه نمی‌رسد. در عرصه فردی هم همین موضوع صدق می‌کند. فردی که تلاش و پشتکار نداشته باشد نمی‌تواند به مراتب عالی زندگی دست پیدا کند.

این کارشناس اخلاق و دین با تأکید بر این مطلب که فرد مسئولیت گریز همواره غمگین و اندوهناک است، گفت: فرد مسئولیت گریز اعتماد مردمی را از دست می‌دهد و هرگز نمی‌تواند در خانواده و اجتماع و حتی در جامعه دوستان خود آن شخصیتی که باید را داشته باشد. عوامل مختلفی باعث می‌شود که فرد مسئولیت گریز شود و روان‌شناسان و جامعه‌شناسان بر روی این موضوع کار کرده‌اند. از جمله آن این است که ممکن است فردی برای انجام کاری پس از آغاز آن با شکست مواجه شود. همین امر مسئولیت گریزی را در فرد تقویت می‌کند و یا افرادی که در زندگی ریسک را نمی‌پذیرند به نوعی افراد مسئولیت گریز هستند و یا افرادی که اعتماد به نفس پایین دارند، نداشتن اطلاعات کافی، نداشتن شناخت نسبت به یک موضوع، تعلل ورزیدن در کارها و در برخی موارد موانع محیطی می‌تواند فرد را مسئولیت گریز کند.

جعفری افزود: مسئولیت گریزی را می‌توانیم از جزئی‌ترین تا کلی‌ترین موارد زندگی مورد بحث و ارزیابی قرار بدهیم. یکی از آرمان‌های تحقق دوران ظهور این است که انسان‌ها در هر مقطع و در هر شرایطی که هستند هر وظیفه‌ای که بر عهده آن‌ها گذاشته می‌شود را به درستی انجام بدهند. تردید باعث می‌شود انسان به نوعی مسئولیت گریز شود. امام رضا (ع) در حدیثی می‌فرمایند خدایا به تو پناه می‌برم که در امر ولی دچار ملامت، خستگی و سستی نشوم. احادیث دینی بسیار زیادی درباره سستی افراد داریم که همین سستی و خستگی آفت مسئولیت پذیری است. مسئولیت پذیری باعث می‌شود که آرمان‌های جامعه ظهور محقق شود.

وی در ادامه با اشاره به اینکه تردید انسان را از مسئولیت پذیری دور می‌کند، گفت: بدون شک در عالم قوانینی وجود دارد که وجود انسان می‌تواند برای تحقق این قوانین مثمر ثمر باشد. خطرپذیری و شهامت نداشنن و ترس باعث می‌شود انسان مسئولیت گریز شود. اگر انسان حرکتی را آغاز کند حتما خداوند از او حمایت می‌کند.

راهکارهای مسئولیت پذیری در جامعه

او در ادامه با اشاره به راهکارهای مسئولیت پذیری در جوامع عنوان کرد: اعتماد به نفس، ریسک پذیری، انگیزه، اولویت دهی به امور روزمره از جمله عوامل افزایش مسئولیت پذیری در جوامع محسوب می‌شوند. انسان باید از راحت‌طلبی و تعلقات مادی و دلبستگی‌های آن‌ها دور شود. همچنین شرایط محیطی و انسان‌های بانظم از جمله افرادی هستند که می‌توانند مسئولیت‌های اجتماعی و خانوادگی را بپذیرند. عزم و اراده، توجه به هدف، پرهیز از غفلت، پرهیز از توجیه، بررسی خویشتن، متعهد بودن، از دست ندادن فرصت‌ها، مرور کردن شخصیت خود به صورت روزمره از جمله عواملی است که مسئولیت پذیری را تقویت می‌کند.