کاهش مقدار آفلاتوکسین در شیر با تشخیص سریع در دامداری صنعتی

به گزارش قائم آنلاین، محمد رزاقی در گفت و گو ، با اشاره به شایعات اخیر درباره آفلاتوکسین موجود در شیر اظهار کرد: آفلاتوکسین ها ترکیبات بسیار سمی هستند که دارای قابلیت سرطان زایی، جهش زایی، ناقص الخلقه زایی و همچنین باعث سرکوب سیستم ایمنی می شوند.

وی با بیان تعریف آفلاتوکسین ها عنوان کرد: متابولیت های ثانویه قارچی وابسته به ترکیبات بیسفوراتوکومارین هستند که توسط بعضی از گونه های قارچ مانند آسپرژیلوس فالووس، آسپرژیلوس پارازیتیکوس و به ندرت آسپرژیلوس نومیوس تولید می شوند.

رئیس انجمن مهندسی کیفیت صنعت غذایی مازندران تصریح کرد: این قارچ ها تقریبا در همه جا وجود دارند و در طیف وسیعی از محصولات کشاورزی مانند حبوبات، غلات، میوه خشک یافت می شوند.

این مسئول ادامه داد: آژانس بین المللی تحقیقات سرطان آفلاتوکسین m1 را در گروه a2 یعنی ترکیباتی احتمالاً سرطان زا برای انسان قرار داده است.

رزاقی حد مجاز سازمان Fda آمریکا درباره میزان آفلاتوکسین m1 را به مقدار ۰٫۵ میکروگرم بر کیلوگرم دانست و افزود: در استاندارد ملی ایران مقدار ۰٫۱ میکروگرم بر کیلوگرم یا ۱۰۰ نانوگرم بر کیلوگرم است که سختگیرانه تر از ۲ استاندارد دیگر بوده؛ البته کشورهای مصر، فرانسه و رومانی عدد ۰، کشور روسیه ۵۰۰ و  کشور نیجریه ۱۰۰۰ نانو گرم بر کیلوگرم را به عنوان بیشینه رواداری انتخاب کردند که این ارقام بر اساس سرانه مصرف و عادات غذایی در این کشورها توسط متولیان بهداشت کشور انتخاب و رعایت می شود.

وی با بیان روش اندازه گیری این سم در شیر طبق استاندارد ملی ایران عنوان کرد: در سال۹۲ روش Hplc یا کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا انجام می شود که از روش هایی مانند Tlc یا کروماتوگرافی لایه نازک، الایزا و کیت تشخیص سریع آفلاتوکسین اگرچه روش های اندازه گیری این ترکیب هستند، اما به دلیل دقت کمتر و دامنه خطای بیشتر به عنوان روش مرجع شناخته نمی شوند لذا نتایج بدست آمده از آن فاقد اعتبار برای اتهام و تصمیمات قانونی است.

رییس انجمن مهندسی کیفیت صنعت غذایی مازندران به برنامه پخش شده درباره آلودگی شیر به آفلاتوکسین اشاره کرد و گفت: کارشناس برنامه به استناد یک کار پژوهشی دانشگاهی که به روش الایزا انجام گرفته هشدارهایی را مطرح می کند؛ اگرچه در حسن نیت کارشناس شکی نیست، اما باید بیان می شد که در شیرهای مورد تحقیق سم آفلاتوکسین m1 یافت شده ولی کمتر از بیشینه رواداری ایران بوده است.

رزاقی در ادامه یادآور شد: به همین دلیل از طرف سیستم نظارتی اجازه ارائه به بازار مصرف صادر می شود و در صورت افزایش سرانه مصرف همانند برخی از کشورهای اروپایی که حتی در برخی از آمارها بیش از ۵ برابر ایران شیر مصرف می کنند نیاز به تمهیداتی است تا مقدار آفلاتوکسین در شیر کاهش و به سمت صفر برود و شاهد افزایش کیفیت این ماده غذایی با ارزش و پر اهمیت باشیم هرچند نتیجه آزمونی می تواند معتیر و قابل استناد باشد که به روش Hplc انجام گرفته باشد.

وی لبنیات فله ای با عناوین سنتی و ارگانیک و محلی را بیشتر مورد تهدید این سم دانست و تصریح کرد: فروش این محصولات خارج از چارچوب های نظارتی و حضور این سم در شیر دام هایی که از خوراک دام کپک زده جهت تغذیه استفاده می کنند توصیه اکید می شود مصرف این قبیل محصولات کنار گذاشته شود و خانوار از محصولات بسته بندی شده بهداشتی که با نظارت سازمان های نظارتی تولید و عرضه می شود و دارای نشان استاندارد و پروانه ساخت اداره بهداشت است استفاده کنند.

وی در پایان به کم شدن این سم در محصولات لبنی تاکید کرد و خاطرنشان کرد: هرچند آمارهای سازمان های نظارتی نشان می دهد میزان آفلاتوکسین m1 در محصولات لبنی پاستوریزه بسته بندی شده در چارچوب محدوده رواداری بوده و در سال های اخیر رو به کاهش است اما با بهبود شرایط نگهداری علوفه و کنترل در فواصل زمانی کمتر با استفاده از کیت های تشخیص سریع در محل دامداری صنعتی می‌توان مقدار آفلاتوکسین را در شیر به صفر رساند.