لزوم ایجاد کمیته مشابه صلیب سرخ در ایران برای میراث فرهنگی

به گزارش قائم آنلاین، در متن‌های جداگانه‌ای که مدیر کل سابق حفظ و احیای بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی و یک کارشناس میراث فرهنگی در اختیار ایسنا قرار داده‌اند، هر دو نسبت به توجه و برنامه‌ریزی برای هر نوع هشدار و تهدیدی که نسبت به آثار تاریخی و فرهنگی کشور می‌شود، تاکید کرده‌اند.

تهدید ترامپ، تهدید میراث مشترک ایران و همسایگانش است

سیاوش صابری – مدیر کل اسبق حفظ واحیا بناها، بافت‌ها ومحوطه‌های تاریخی، عضو پیوسته ایکوموس ایران و رییس کمیته علمی معماری بومی در متنی که در اختیار ایسنا قرار داد، نوشت: «اظهاراتی که مبنی بر تخریب آثار فرهنگ ایران می‌شود، نشان می‌دهد که مشاورانی در پس این ایده وجود دارند که قدرت فرهنگ ایران را می‌دانند. می‌دانند که پیروان یکتا پرستی در طی هزاره‌ها چه تجربه سترگی از اندیشه ومبارزه در برابر بی‌خردی را از خود به یادگار گذاشته‌اند.

می‌دانند که این ذخیره فرهنگی با هر دین و مسلک و گرایشی چگونه می‌تواند همواره فرزندان این سرزمین را در مقابل دشمنانشان اندیشمند و یگانه کند. در کشوری که از آرامگاه پیامبران پناه آورده در پیش از اسلام تا کلیسای مسیحیان، آتشکده زرتشتیان ومسجد مسلمانان همه باهم را دارد.

این تهدید، تهدید نوع انسان وبشر است، تهدید سابقه نبوغ، خرد و اندیشه اوست، تهدید ارزش‌هایی است که از پس هزاره‌ها و قرن‌ها برای انسان مانده است. این تهدید، تهدید میراث مشترک کشورهایی است که با ایران فرهنگ مشترک دارند قرن‌ها با هم بوده‌اند و در کنار هم زیسته‌اند.

این، تهدید ایران است و این تهدید وطن ماست. هر انسان آزاده باید در برابر چنین رفتارهای سبعانه سکوت نکند. از طرفی دستگاه‌های مسول اعم از وزارت میراث فرهنگی، دفتر منطقه‌ای یونسکو و سازمان‌های مردم نهاد باید اقدامات ممکن در حوزه حقوقی وقانونی، اداری واجرایی، ترویجی وآگاه سازی جامعه ایران را انجام دهند.

اگر چه مطلقا نباید به سازوکارهای به اصطلاح بین‌المللی که در جلوگیری از تخریب میراث بشری در کشورهای دیگر در این چند سال هم خاصیتی نداشتند، دل بست اما باید وظایف خود را به ویژه در وزارتخانه ذیربط حتما مورد توجه مضاعف وبرنامه‌ریزی هوشمندانه قرار دهیم. حتما سیاستمداران و دولتمردان به این وجه توجه می‌کنند که چرا اماکن فرهنگی مد نظر این لشگر تاتار است که این‌بار از غرب می‌آید.

این امر اهمیت چیزی را مشخص می‌کند که ممکن است تا کنون از آن غفلت بسیاری شده باشد و آن هم اینست که فرهنگ بیش از آن‌که وسیله‌ای برای جذب توریست وگردشگر به عنوان هدف اصلی باشد، برای تعالی انسان و نیز امنیت ملی ایران مرجع مهمی است.

فرهنگ ضامن وحدت اقوام ایرانی خواهد بود از هر قوم و با هر زبانی، فرهنگ واندیشه وخرد ایجاد کننده آن همواره در طول تاریخ خود را نشان می‌دهد. پس بی‌دلیل نیست که دشمنانش که ثمره بلاهت وجهلند کمر به نابودی آن ببندند.»

درخواست برای ایجاد تشکیلات کمیته بین‌المللی حفاظت از میراث فرهنگی در زمان جنگ

مجدالدین رحیمی – کارشناس حوزه میراث فرهنگی – نیز در متنی که در اختیار ایسنا قرار داده، نوشته است: «میراث فرهنگی دامنه وسیعی دارد که به طور کلی می‌توان در دو بحث میراث مادی و میراث معنوی بدان پرداخت. میراث مادی دارای دامنه متنوعی از آثار منقول و غیر منقول است. میراث معنوی ریشه در رفتار، فرهنگ، باور و … انسان‌ها دارد.

توجه به میراث فرهنگی دو بعد دارد، یک بُعد اجتماعی و مردمی دوم بُعد حاکمیتی. سردمداران و مسولین حاکم باتوجه به قوانین و مقررات و کنوانسیون‌ها ملزم به حفظ، نگهداری و معرفی میراث فرهنگی هستند.

مردم نیز به عنوان امانتداران و بهره‌برداران از میراث فرهنگی نقش قابل توجهی در حفاظت، پاسداشت و معرفی میراث فرهنگی دارند. در گذر زمان رفتارهایی که با میراث فرهنگی شده دارای شواهدی است که سند گویای خیلی از واقعیت‌هاست. جامعه جهانی در یک هم اندیشی به این تفاهم رسیده‌اند که در زمان وقوع جنگ میراث فرهنگی را در امان نگاه دارند. این تصمیم تحت عنوان کنوانسیون بین‌الملللی ۱۹۵۴ لاهه در مورد حفاظت از میراث فرهنگی در زمان جنگ تدوین و به تایید و تصویب بسیاری از کشورها رسید.

نکته قابل تامل در تحولات اخیر خاورمیانه بی‌توجهی به این مقوله مهم است. تخریب آثار تاریخی و میراث فرهنگی افغانستان، عراق، سوریه و یمن طی جنگ‌های اخیر بیانگر عدم توجه با این کنوانسیون بین‌المللی است.

متاسفانه همان‌گونه که داعش و گروه‌های تروریستی اقدام به تخریب میراث فرهنگی می‌کردند شاهد آن هستیم رئیس جمهور آمریکا نیز تهدید به تخریب آثار فرهنگی را به زبان می‌آورد. ضرورت دارد سازمان ملل تاثیرات رفتارهای تخریبی در میراث فرهنگی کشورها را با اهمیت بیشتری مورد توجه قرار دهد.

عاملین، کشورهای خاطی و حکومت‌های ناقض کنوانسیون بین المللی لاهه باید مورد مواخذه و تنبیه جامعه جهانی قرار گیرند. تلاش برای حفاظت و حمایت از میراث فرهنگی در زمان جنگ با اعتبارات بین المللی امری لازم و ضروری است.

پیشنهاد ما به عنوان جامعه فعال در حوزه میراث‌فرهنگی، ایجاد تشکیلات کمیته بین‌المللی جهت حفاظت از میراث فرهنگی در زمان جنگ و بحران با تشکیلاتی همچون صلیب سرخ (که در کشورهای اسلامیه هلال احمر نامیده می‌شود) است.»