تکلیف نسخه پیش از اصلاح چه می‌شود؟

به گزارش قائم آنلاین، علی حقیقی در گفت‌وگو ، با اشاره به اینکه دانشگاه شهید چمران اهواز پیش از اینکه موضوع ممنوعیت چاپ کاغذی پایان‌نامه‌ها مطرح شود به این سمت و سو حرکت کرده است، گفت: زمانی که قیمت کاغذ بالا رفت و بحث کاهش تلفات کاغذ مطرح شد، حذف گردش کاغذی اسناد را در دستور کار قرار دادیم. به ویژه زمانی که مدیریت سبز در دانشگاه شکل گرفت، پیگیری این موضوعات با قوت بیشتری انجام شد.

وی ادامه داد: با وجود اتوماسیون اداری و حذف شدن نامه‌نگاری‌ها، مصرف کاغذ در دانشگاه رو به کاهش گذاشته است.

معاون پژوهشی دانشگاه شهید چمران اهواز اظهار کرد: از حدود ۲ الی ۳ سال پیش این بررسی در دانشگاه انجام گرفت که نسخه‌های اضافی پایان‌نامه تحویل گرفته نشود. در گذشته دانشجو باید پنج نسخه از یک پایان‌نامه را پرینت می‌گرفت و به استاد راهنما، استاد مشاور، کتابخانه دانشکده، کتابخانه مرکزی و گروه مربوطه تحویل می‌داد.

حقیقی با اشاره به اینکه دانشگاه چمران در اولین قدم پرینت کاغذی تمام این موارد را حذف کرده است، توضیح داد: بعد از حذف پرینت نسخه‌های اضافی پایان‌نامه، دانشجو موظف بود دو نسخه را پرینت بگیرد و یک نسخه را به استاد و دیگری را به کتابخانه مرکزی دانشگاه تحویل دهد. اخیراً قرار بر این شد که نسخه کتابخانه مرکزی هم در قالب فایل پی دی اف ارائه شود. همچنین بعضی از اساتید ما با دریافت فایل الکترونیکی پایان‌نامه از دانشجو موافقت کرده بودند، بنابراین عملاً حذف نسخه نهایی کاغذی پایان‌نامه‌ها در دانشگاه ما از پیش‌تر اجرایی شده بود.

نگرانی برخی اساتید از حذف کاغذ از پایان نامه‌ها

وی با بیان اینکه در طرح اخیر معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مبنی بر ممنوعیت چاپ کاغذی پایان‌نامه‌ها از سال تحصیلی آینده یک موضوع نادیده گرفته شده است، خاطرنشان کرد: وزارت علوم نسخه نهایی پایان‌نامه را مدنظر قرار داده، در حالی که چاپ این نسخه به راحتی قابل حذف بوده است. مسئله این است که پیش از آماده شدن نسخه نهایی، دانشجو یک نسخه از پایان‌نامه یا رساله خود را به اساتید و داوران می‌دهد که آن را مطالعه کنند؛ در حالی که کسی راجع به این نسخه صحبت نکرده است.

معاون پژوهشی دانشگاه شهید چمران اهواز در همین زمینه تشریح کرد: دانشجو موظف است سه نسخه از پایان‌نامه را تحویل اساتید راهنما، مشاور و داور دهد تا پایان‌نامه را طی دو الی سه هفته مطالعه کنند. بنابراین مقدار زیادی کاغذ در این مرحله مصرف می‌شود. این در حالی است که بعضی از اساتید ممکن است به خاطر ضعف بینایی و … امکان مطالعه فایل الکترونیکی را نداشته باشند.

حقیقی یادآور شد: در دنیا هم این‌طور نیست که نسخه کاغذی به طور کامل حذف شود. به عنوان مثال آمازون کتاب‌های الکترونیکی منتشر می‌کند اما این موضوع باعث حذف نسخه‌های کاغذی نشده است. بنابراین یک نگرانی که در بین اساتید وجود دارد این است که اساتید نتوانند نسخه الکترونیکی پایان‌نامه را بخوانند یا اصلاح کنند.

وی یادآور شد: ممنوع شدن چاپ کاغذی نسخه نهایی پایان‌نامه تصمیمی خوب و قابل اجراست که در راستای مدیریت سبز و کاهش هزینه‌ها گرفته شده، اما باید در مورد نسخه قبل از اصلاح هم فکری بشود. به ویژه آنکه دانشجو بعضاً لازم است پایان‌نامه را دو مرتبه پرینت بگیرد. در این قسمت بهتر است که چاپ یا عدم چاپ پایان‌نامه در مرحله قبل از اصلاح، بر عهده دانشجو یا استاد گذاشته شود. بعضی از همکاران به ویژه همکاران مسن‌تر ما با نسخه الکترونیکی مشکل دارند و ممکن است ممنوعیت چاپ در این مرحله بر کیفیت بررسی از سوی اساتید تأثیر بگذارد.

معاون پژوهشی دانشگاه شهید چمران اهواز در رابطه با شیوه نگه‌داری از پایان‌نامه‌ها اظهار کرد: احتمالاً سروری برای نگهداری از پایان‌نامه‌ها در نظر گرفته شده و از دانشجویان خواسته می‌شود پایان‌نامه یا رساله خود را در این سرور بارگذاری کنند.

معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اخیراً در نامه‌ای به رؤسای دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور، چاپ کاغذی پایان‌نامه‌ها، رساله‌ها، گزارش‌های علمی و درسی و یا تکالیف آموزشی رایج را از نیمسال دوم امسال ممنوع اعلام کرد.

مجتبی شریعتی نیاسر، در این نامه آورده است: “در راستای سیاست‌های دولت و با عنایت به عزم دستگاه آموزش عالی در کاهش هزینه‌ها، صرفه‌جویی در مصرف کاغذ و دستیابی به اهداف برنامه مدیریت سبز و همچنین توجه به نقش آموزش عالی در بهینه‌سازی رفتارهای صحیح در جامعه، لازم است تمام دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی از سال تحصیلی آینده نسبت به حذف و ممنوع کردن چاپ کاغذی پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها، گزارش‌های علمی، گزارش‌های درسی یا تکالیف آموزشی رایج در همه مقاطع و رشته‌ها اقدام کنند. گفتنی است تشخیص موارد استثنا (مصادیقی که امکان نشر الکترونیکی آن وجود ندارد) بر عهده دانشگاه خواهد بود”.

در همین زمینه محمد تقی نظرپور، معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دبیر کمیته مدیریت سبز این وزارت‌خانه در خصوص ممنوعیت چاپ پایان‌نامه‌ها و گزارش‌های علمی از سوی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی گفته است: این اقدام به صرفه‌جویی مالی و کاهش وابستگی کشور به ارز به‌ویژه در شرایط تحریم کمک شایانی می‌کند.