همه نتایج اجرای یک طرح پوپولیستی برای آشوراده

به گزارش قائم آنلاین، «ضوابط اجرایی زیست محیطی طرح طبیعت گردی آشوراده» پس از مدت‌ها بر روی پرتال سازمان محیط زیست قرار گرفت.

براساس اظهارات مدیرکل محیط زیست استان گلستان مطالعه و تدوین این طرح مدیریت از سال ۱۳۸۵ آغاز و تا سال ۱۳۹۰ مرحله توجیهی و تفضیلی آن به پایان رسید و بر مبنای آن عرصه‌هایی از جزیره که بر اساس مطالعه توان اکولوژیک و ظرفیت قابل تحمل محیط، قابلیت تمرکز فعالیت‌های طبیعت‌گردی را دارند جانمایی و عرصه هایی که می‌توان در آنها به تفرج گسترده پرداخت نیز مشخص شده‌اند.

بنابر این گزارش، برای اجرای این طرح مدیریت دو رهیافت متصور است. رهیافت اول تامین اعتبار زیرساخت‌های آن توسط سازمان متولی و تصدی‌گری مستقیم سازمان حفاظت محیط زیست بر آن است که خلاف سیاست‌های اصل ۴۴ و برون سپاری تصدی‌گری‌ها و خلاف استانداردهای مدیریت ذخیره گاه‌های زیست‌کره است که بیان می‌دارند این‌گونه فعالیت‌ها باید با مشارکت جوامع بومی و برای تامین منافع آنان باشد.

با ارسال متن طرح برای مرتضی شریفی از وی خواستیم پس از بررسی کارشناسانه درخصوص این طرح با فارس گفت و گویی داشته باشد. وی در قالب یک گفت و گوی تفضیلی ابعاد طرح گردشگری آشوراده را تفسیر و نقد کرد: برخی از اظهارات قابل تامل این گفت و گوی تفضیلی به این شرح است:

*محیط زیست با فرافکنی از کارشناسان در این زمینه هزینه می‌کند

*سازمان حفاظت محیط زیست سعی دارد برای اعمال پروژه غیر اصولی خود را در پشت جوامع مظلوم محلی پنهان کند

*باید مسئولان محیط زیست پرسیدکجائی مدل زیست کره گفته که زون  تفرجی در هسته مرکزی احداث می شود؟!

*مساله شوک آور طرح گردشگری آشوراده، محول کردن مسئولیت این طرح به استانداری است! 

*چکیده طرح  ارائه شده از اصول طراحی محیط و برنامه ریزی علمی مناطق  و حتی تفرجگاه صرف فاصله دارد و ارقام ظرفیت برد را مطرح شده از فرمول بندی علمی تبعیت نمی‌کند.

مرتضی شریفی دانش آموخته دکترای طراحی پارک‌ها و مناطق  حفاظتی است. وی  تنها مجری منتخب فرهنگستان علوم در مهندسی امور پارک‌ها و ذخیره‌گاه‌ها، مدرس دانشگاه و مؤلف کتاب درسی «پارک‌سازی و مدیریت پارک‌ها با رویکرد توسعه اکو توریسم» ‌دانشگاه تهران است.

این استاد برجسته در خصوص جوابیه محیط زیست به مصاحبه قبلی و با توجه به انتشار چکیده آخرین نسخه طرح آشوراده درپرتال رسمی سازمان محیط زیست با خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری فارس به گفت‌وگو پرداخت که حاصل آن در پی خواهد آمد:

فارس: مدیرکل محیط زیست استان گلستان از پروژه گردشگری آشوراده دفاع تمام قدی داشت و انتشار خلاصه طرح مزبور (در ۲۵ صفحه) در ساعت ۸:۳۳ روز شنبه ۱۶/۴/۱۳۹۷  بر روی پرتال رسمی سازمان حفاظت محیط زیست نیز این حمایت را بیشتر نشان داد. در این گزارش آمده است از آنجایی‌که  این منطقه ذخیره‌گاه زیست کره است، محیط زیست الزاما مجری پروژه گردشگری در منطقه است. آیا این دو مساله متناقض نیست؟

شریفی: دقیقا! این منطقه به عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره در منابع جهانی ثبت شده است، در چنین منطقه‌ای که محیط زیست به عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره ثبت کرده (هرچند این ثبت تنها برروی کاغذ بوده و کار عملی در آنها انجام نگرفته) همینکه قبول کردند منطقه مورد نظر ذخیره گاه زیست کره است قابل قبول است و من نیز در همین چارچوب حرف می‌زنم، از آنجائیکه مدل مدیریتی ذخیره‌گاه یک مدل استاندارد جهانی است،  بحث راحت‌تر می‌شود.

وقتی پارکی مثل پارک ملی گلستان و یا پناهگاه مثل میانکاله این عنوان را به خود می‌گیرد در واقع سطح حفاظتی  افزایش می‌یابد و علاوه بر هسته مرکزی و نواحی حاشیه‌ای هم به عنوان ضربه‌گیر تحت مدیریت ویژه در می‌آید در این مورد خاص هسته مرکزی (core Area) که همان محدوده پناهگاه حیات وحش را شامل می‌شود که حسب وظیفه و تعهد کاری محیط زیست ملزم بوده با ملحوظ داشتن معیارهای علمی زون‌بندی لازم را معمول و با انجام  مهندسی زون  برنامه‌های اجرائی هر زون مشخص می‌کند محیط زیست طی چند دهه گذشته این تعهد کاری  را انجام نداده است

حال مشخص نیست مسئولان محیط زیست با کدام ملاحظات خاص، حساس‌ترین عرصه را به‌طور موردی زون تفرجی متمرکز می‌نامند. وقتی هسته مرکزی به عنوان سایت جهانی رامسر مطرح است که این امر برنامه حفاظتی این محدوده  را ارتقاء می دهد که بر آن اساس کیفیت و کمیت آب، اکوتون آبی و خاکی و … تحت کنترل و مدیریت ویژه در می‌آید. در چارچوب مدل مدیریتی  زیست کره برای ارتقاء حفاظت هسته xبیعی نواحی ضربه گیر (Buffer Areas) شکل می‌گیرد که در مجموع پنج ناحیه را  می‌تواند شامل  شود که مشخصا در ناحیه ضربه گیر۱ ( که بخش ساحلی بندر ترکمن را شامل می شود) فعالیت های تحقیقاتی متمرکز می‌شود و  ناحیه ضربه گیر ۲ به برنامه ریزی تفرجی اختصاص می یابد، از محیط زیست باید پرسید کجای مدل زیست کره گفته که زون تفرجی در هسته مرکزی احداث می‌شود؟! 

فارس: در این گزارش تاکید شده جوامع محلی از طرح گردشگری آشوراده منتفع می‌شوند، به نظر شما اجرای این پروژه به نفع جوامع محلی است؟

شریفی: صحبت از جوامع محلی عزیز کرده‌اند؛ با یک حرکت پوپولیستی سعی دارند برای اعمال پروژه غیر اصولی خود را در پشت جوامع مظلوم محلی پنهان کنند، اتفاقا مدل مدیریتی زیست کره تامین سلامت اکوسیستم را در رفاه جوامع می‌داند برای این منظور  ضربه گیر ۳ بافت باغی و روستائی گونه‌های درختی و درختچه‌ای و بوته‌ای استان و به‌ویژه گونه‌های منطقه‌ای دارای محصولات فرعی توصیه می‌شود و نیز بوم‌گردی روستائی و بازارچه‌های صنایع دستی، محصولات فرعی، عرضه غذا‌های محلی و در این ناحیه می‌تواند توسعه یابد، درضربه گیر ۴ بافت زراعی توسعه گیاهان داروئی، صنعتی و غذائی استانی و به‌ویژه منطقه‌ای در این ناحیه توسعه می‌یابد  و ضربه گیر ۵ بافت شهری که بندر ترکمن با برنامه‌ریزی اصولی و فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم می‌تواند به شهر توریستی جهانی تبدیل شود.

با این برنامه ریزی می‌شود ضمن حفاظت طبیعت ارزشی منحصر به‌فرد میانکاله  رونق اقتصادی نیز عملیاتی می‌شود و اشتغالزایی به مفهوم واقعی کلمه شکل می‌گیرد و رفاه را برای جوامع محلی فراهم می‌آورد، لذا با توسعه اصولی طبیعت‌گردی و گردشگری کسی مخالفت ندارد با اینکه حساس‌ترین بخش یک زیست‌بوم شکننده را بدون توجه به توان اکولژیکی زیررو کرده نه دست آورد حفاظتی داشته باشد و نه دست آورد اقتصادی مشکل داریم که به نابودی جوامع محلی و پناهگاه منحصر بفرد حیات وحش منتهی می شود.

فارس: محیط زیست در توجیه پروژه اعلام می‌کند که بر مبنای زون‌بندی داخلی میانکاله به این نتیجه رسیده است، آیا این توجیه علمی است؟

شریفی: جزیره آشوراده بخشی از پناهگاه حیات‌وحش میانکاله است و حسب چارچوب تدوینی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت برای پارک‌ها و مناطق حفاظتی شامل این ۱۱ زون است: ۱٫ زون طبیعت محدود شده/ ۲٫ زون حفاظت شده/ ۳٫ ‌زون استفاده گسترده/ ۴٫ زون استفاده متمرکز/۵٫ زون فرهنگی ـ تاریخی / ۶٫‌ زون بازسازی/ ۷٫‌ زون استفاده ویژه‌/ ۸٫ ‌زون سپر بازدارنده/ ‌۹٫ ‌زون گذرگاهی / ۱۰٫‌ زون استفاده‌های علمی ــ ترویجی / ۱۱٫  زون استفاده‌های دیگر. هر منطقه حفاظتی برای قرار گرفتن در طبقات IUCN باید حداقل زون‌های لازم را برای تحقق اهداف حفاظت داشته باشد. پناهگاه حیات وحش به‌طور عام زون‌های ۲،۶،۷،۸،۱۱ را می‌تواند به خود اختصاص دهد. اگر منطقه‌ای حداقل دو زون ۲، ۱۱ را داشته باشد می‌تواند پناهگاه حیات وحش محسوب شود. همان‌طور که ملاحظه می‌کنید بر اساس معیار‌های علمی جهانی ۶ زون دیگر ازجمله زون‌های ۳ و ۴ زون تفرج گسترده و زون تفرج متمرکز در پناهگاه حیات وحش به‌طور عام موضوعیت ندارد. اما ظاهراً کسانی که یک‌بعدی بر طبل گردشگری در آشوراده می‌کوبند بحث علمی مرتبط با زون‌بندی را که اساس و پایه علم پارکداری است قبول ندارند.

آیا محیط‌ زیست چارچوب IUCN و دستورالعمل ملی و مصوب سازمانی خود را قبول ندارد؟  یا اینکه طبقه‌بندی خود را که میانکاله را پناهگاه حیات وحش تلقی  کرده است قبول ندارد؟ لازم به ذکر است در جوابیه ۲۲ /۲/۹۷ محیط  زیست به نقدی که  پروژه داشتیم  به اسم عزیزی اشاره شده که  زون تفرجی در پناهگاه را تائید می‌کنند، یادآور می‌شود که در خدمت همان عزیز و دو بزرگوار دیگر دستورالعمل مناطق را برای محیط زیست تهیه کردیم که مراحل را طی کرده  و مصوب تلقی می‌شود. زون های مجاز هسته مرکزی همین های می باشد که در فوق ذکر شده، ای‌کاش قبل هر گونه اظهار نظر رسانه‌ای محیط زیست یک نیم نگاهی به دستورالعمل رسمی خود می‌کرد!  در دستور العمل یاد شده جایگاه زون تفرجی را در بافرذخیرگاه زیست کره حسب مدل استاندارد بیان کردیم شایسته نیست محیط زیست با فرافکنی از کارشناسان هزینه کند.

فارس: در گزارش پرتال خبری سازمان محیط زیست ذکر شده است عرصه ۳۸۰ هکتاری  به‌طور غیر قانونی واگذار شده بود که درواقع خلع ید و تحت حاکمیت محیط زیست قرار گرفته است. آیا از سوابق امر مطلع هستید؟

شریفی: به مباحث حقوقی ورود پیدا نمی‌کنم چون دادستانی و سازمان بازرسی و به‌ویژه قاضی حسینی گرانقدر نظارت کاملی بر پروسه دارند این مهم را به حقوق‌دان‌ها واگذار می‌کنم. ولی نظر به اینکه در مقطع مورد اشاره محیط زیست، به نمایندگی از سازمان متبوع کارشناس پرونده بودم به عنوان شاهد و مطلع عرض می‌کنم در آن مقطع خلع ید شد ولی متعاقب آن نام یک شرکت لبنی مطرح شد و موافقت‌نامه واگذاری توسط ریاست وقت محیط زیست به امضا رسید، منتهی ریاست وقت سازمان متبوع به نظریه کارشناسی بهاء داده و با اعتماد، موافقت‌نامه را امضا نکرد. حضور ذهن دارم متعاقب آن محیط زیست طی نامه‌ای از رئیس جمهور وقت با کارشکنی خواندن کار سازمان متبوع درخواست کرد که تصمیم‌گیری را به محیط زیست محول کند. مسئول دفتر ریاست از قول رئیس جمهور بر هامش نامه محیط زیست نوشته بود اگر به‌فرض هم، چنین مجوزی را بدهیم بخش نظارتی مجلس ایراد می‌گیرد. آنچه مسلم است، قانون محکمی این گونه اقدام را نفی می‌کند، حال مشخص نیست با وجود منع قانونی محیط زیست چگونه تصمیم می‌گیرد؟! آیا محیط زیست نمی‌داند سند منطقه به نام دستگاه دیگری است؟ به‌هرحال تا امروز این مساله منتفی بود، مانور سر همین ۳۸۰ هکتار است سوابق امر در بخش سرمایه گذاری میراث فرهنگی باید جستجو شود که چه کسی است و  چه می‌خواهد.

دو نکته را یادآور می شوم اول اینکه عرصه مورد نظر تحت حاکمیت و تملک منابع طبیعی است (سند را به نام منابع طبیعی زده‌اند) نه محیط زیست و نکته دوم اینکه اگر عرصه‌ای تحت عنوان گردشگری به غیرواگذار شود حسب قانون بالاسری نه تنها سازمان متولی موظف است سند به اسم شخص مزبور بزند، بلکه شخص مزبور بر طبق قانون مجاز است کاربری‌های مختلف را بفروشد!

فارس: موضوع شوک آور در گزارش منتشر شده در پرتال خبری سازمان محیط زیست این بود که مسئولیت امر به استانداری محول کردن شده است، دراین‌باره چه نظری دارید؟

شریفی: اینکه با چه هدفی این اقدام غیر متداول انجام  می‌گیرد، علاقمند به بحث نیستیم. مثل این می‌ماند که گفته شود که دولت پروژه‌ای را مستقیم اجرائی می‌کند،  بازوان  اجرائی دولت در بخش‌های مختلف  دستگاه‌های ذیربط و ذی‌فن هستند وگرنه دولت مفهوم پیدا نمی‌کند.

 محیط زیست اضافه کرده استانداری به نوبه خود وظیفه را به سازمان همیاری شهرداری‌ها محول کرده  است! شایان ذکر است برای تحت مدیریت در آوردن منابع منحصر به‌فرد سرزمین و اعمال مدیریت علمی و اصولی بر آنها امر کلاسه بندی سیستم‌های حفاظتی و تفرجی برای برنامه ریزان محیط زیست طبِیعی مطرح است. تا آنجا که مسئله محیط زیست و حفاظت و گردشگری طبیعت مطرح بوده در روش کلاسیک پارک‌ها و مناطق حفاظتی در دو گروه عمده، با دو رویکرد مشخص شامل رویکرد وقت فراغت (پارک های شهری) و رویکرد طبیعت (پارک‌ها و مناطق حفاظتی طبیعی) تقسیم بندی می‌شود.

وقتی مدیریت پارک‌ها و مناطق حفاظتی به مدیران شهری واگذار می‌شود نمی‌توان از آنها انتظار داشت که نسبت به مسئولیت سازمان‌های متولی محیط زیست طبیعی عمل کرده و عرضه یک رشته از عوامل ویژه، نظیر سکوت زیبایی‌های طبیعی، دیدنی‌های قابل توجه از فون و فلور مورد توجه علاقمندان طبیعت و حفظ پدیده منحصر بفرد جهت بهره‌وری نسل حاضر و نسل های آینده را در دستور کار خود قرار دهند و همچون وظیفه ای هم ندارند برحسب کدام ضوابط علمی و حقوقی محیط زیست به خود حق می دهد مسئولیت تصمیم گیری در ارتبا ط ذخیره‌گاه زیست کره را به استانداری محول کند و استانداری با کدام توجیه مدیریت امر را از متولی که اصولاً باید تخصص امر را داشته باشد گرفته به بخشی که تخصص امر نداشته و وظیفه کاری‌اش هم چنین تعهدی را ایجاب نمی کند احاله کند! محیط زیست اگر اعتقادی به پارک‌داری به عنوان یک علم دارد در چارچوب مدیریت پارک و مناطق حفاظتی چگونگی بهره‌گیری از فاینانس مشخص شده است. در مدیریت علمی پارک  مناطق حفاظتی جایگاه مشارکت و مقوله مدیریت امتیازی (Concession Management) تعریف شده است که بحث آن در حوصله این نوشتار نیست.

فارس: درخصوص تفاوت طرح‌های ارائه شده و طرحی که قبلا در همین رسانه نقد شده بود و نیز جوابیه قبلی محیط زیست بگوئید.

شریفی: در جوابیه اخیرمحیط زیست از فراهم آوردن امکانات تفرجی و رفاهی و … در ساحل بندر ترکمن خبر داده بود که خبر خوشنود کننده بوده و مطابق با معیار‌های زیست کره است، یعنی همانطوری‌که قبلا هم اشاره کردیم در بافر ۲ قرار می گیرد از اول هم در تمام یادداشت‌ها، بحث‌مان این بود مخالف توسعه گردشگری در جایگاه اصولی‌اش نیستیم منتها در چکیده طرح آشوراده که در سایت رسمی محیط زیست قرار گرفت صحبتی از توسعه گردشگری در ساحل بندر ترکمن نیست، کماکان بر توسعه درمحدوه ممنوعه تاکید و به صراحت بیان شده «کاربری تفرجی پشتیبانی در محدوده ۲۲ هکتاری آشوراده معمول خواهد شد»  ظاهرا از توسعه بیشتر در محدوده ممنوعه منصرف شده‌اند منتها در مواردی که صحبت از تریل‌های پیاده و سواره می کنند  این سخن مخدوش می‌شود. بهر حال  طرح ارائه  شده بخشی از طرح گردشگری نمونه آشوراده است که خط به خط غیر فنی بودن آن را در همین رسانه نقد کردیم، عنوان طرح را از « منطقه نمونه گردشگری آشوراده» به «طبیعت گردی» تغییر داده‌اند ولی محتوا همان است. در مورد ۲۲ هکتاری قبلا تجزیه و تحلیل و اعلام کرده بودیم که محدوده ۲۲ هکتاری سواحل جنوبی، دقیقاً در جوار سایت مهم پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی قرارگرفته، این در حالی است که حتی تغییرات مرفولوژی سواحل در سیکل حیاتی پرندگان اختلال ایجاد خواهد کرد. بنابراین ورود هزاران تن‌ پسماند و هزاران لیتر فاضلاب تهدید بسیار جدی برای فن و فلور و اکوسیستم  محلی حساس آشوراده تلقی می‌شود. عنوان طرح را  طبیعت‌گردی می گذارند ولی فراموش می کنند، اصل طبیعت‌گردی که می‌گوید «طبیعت گرد حتی نباید چیزی جز رد پا از خود در طبیعت جا گذارد مازاد آنچه با خود به طبیعت برده با خود از طبیعت خارج می‌کند و چیزی مازاد بر آنچه خود به طبیعت برده از طبیعت بیرون نمی‌برد مگر عکس و خاطره» فاضلاب با تغییر PH منابع آبی محیط زندگی آبزیان را نامساعد می‌کند افزایش رسوبات ناشی از خاک‌برداری و خاک‌ریزی با افزایش مواد معلق با تهدید جدی فیتوپلانکتون و بی‌مهرگان آبزی، اختلال زنجیره غذائی نهایتاً به همپایشی اکوسیستم منتهی می‌شود.

جزیره اساساً ایزوله و زیستگاه‌ها بسیار محدود و دینامیک حیات‌وحش خاص و حساس است، پاک‌تراشی هکتارها و تداخل انسانی زندگی را برای گربه وحشی، شغال و گراز که در سطح آشوراده پراکنده‌اند و همان‌طور لاک‌پشت، مار، سوسمار، مارمولک و غیرممکن خواهد شد. زیستگاه گونه‌های در معرض انقراض و مورد تهدید که در اراضی خشک بخش جنوبی و مرکزی استقرار دارند از ۱۸۱ پرنده که در آشوراده شناسایی‌شده است، ۱۱۲ گونه خشکی‌زی و جوجه آوری آن‌ها اکثر در جزیره انجام می‌گیرد؛ آیا این اصل اکو توریسم که می‌گوید «اگر با نظاره طبیعت گرد پرنده‌ای از شاخه پرید مثل این می‌ماند شاخه درختی را شکسته باشیم» فراموش‌شده است؟ دارید لانه پرنده ها را ویران می کنید .

فارس: معتقدید با ارزیابی فنی چکیده طرح ارائه شده می توان متوجه شد که این طرح از اصول طراحی محیط و برنامه ریزی علمی مناطق  و حتی تفرجگاه صرف فاصله دارد می‌توانید چند مصداق برای اعای خود داشته باشید؟

شریفی: ظرفیت برد اساس برنامه ریزی مجاز تفرجی از پارک های طبیعی تا تفرج گاه‌های اختصاصی است، این مهم از فرمول بندی علمی تبعیت می‌کند شایان‌ذکر است طبق ضوابط علمی وقتی درصد سطح تفرجی از پارک‌ها و مناطق حفاظتی مشخص و برای طبیعت‌گردی اختصاص داده شوند برنامه‌ریزی برای طبیعت گردی از استاندارد خاص  تبعیت می‌کند و از این میزان سطح تنها ۱۶ درصد  پیک‌نیک و ۱۲ درصد برای اقامت و کمپینگ و ۱۰درصد برای سایر موارد اختصاص داده می‌شود. باز در ریز کار استانداردهای دیگر مطرح است، برای نمونه به‌ازای هر هکتار سطح محوطه پیک‌نیک ۲۰ واحد پیک‌نیک و به‌ازای هر هکتار محوطه کمپ ۸ واحد کمپ مجاز است، با این فرمول‌بندی تعداد جمعیت مجاز روزانه و تأسیسات جنبی از قبیل سرویس بهداشتی، میزان آب موردنیاز و … برآورد و برنامه مجاز تفرجی ارائه می شود. آنچه محیط زیست طی ارائه جداولی با بازی با ارقام ظرفیت برد را مطرح کرده است از فرمول بندی علمی تبعیت نمی کند.

همانطوریکه در بالا ذکر شد مقوله زون بندی و مهندسی زون از مباحث بنیادی پارک‌ها و مناطق حفاظتی محسوب می‌شود. زون‌های ۱۱ گانه IUCN و زون‌های ۶ گانه ORRC که مقبولیت جهانی دارند بسیار کشورهای دنیا زون بندی استاندارد ملی خود رادارند. در ارزیابی طرح  قبلی از واژه فنی زون به‌طور غیر مترادف بکار برده شده، مثل زون تراکم بالای خدماتی ـ تجاری، زون اقامتی ـ ورزشی و … انتقاد شده بود. چکیده طرح ارائه شده سعی کرده با بکار گیری  غیر مرتبط IUCN نقیصه و کاستی را بپوشاند درچکیده آمده: «محدوده ۴۸هکتاری به عنوان زون سایر استفاده‌ها، محدوده ۲۲هکتاری به عنوان زون تفرج متمرکز، مسیرهای تریل پیاده و سواره به عنوان زون تفرج گسترده و مابقی نواحی نیز به عنوان زون حفاظت تا منتهیالیه کانال خوزینی در نظر گرفته می‌شوند. زون سپر نیز به‌صورت محدوده‌های نواری شکل در طرفین مسیرهای تریل و نیز در مرز محدوده ۲۲هکتاری و ۴۸هکتاری لحاظ می‌شود.» متاسفانه  اگر هم با ملاحظاتی  نگوییم محیط زیست سفسطه را جایگزین منطق کرده است، کتمان این واقعیت امکان پذیر نیست که ذهن طراح این پروژه و کارشناسان سازمان محیط زیست نسبت به الف با ی  طراحی محیط مخدوش است. حسب دستورالعمل مصوب در محیط‌زیست زون بندی IUCN  مورداستفاده قرار می‌گیرد. بنابراین باید میانکاله به‌عنوان پناهگاه حیات‌وحش در مرحله اول زون بندی و طی آن مشخص شود آشوراده و ۳۸۰ هکتار موردنظر در کدام زون قرار می‌گیرد و بعد مهندسی زون باید انجام می‌گرفت نه زون بندی داخل زون …

 اگر ذره ای انصاف داشته و دلسوز طبیعت سرزمین‌مان باشیم و با الف یا ی زون بندی مناطق آشنای جزئی داشته باشیم هرگز به خود اجازه نمی دهیم جزیره آشوراده که بخشی از میانکاله بوده و به استناد مطالعات گذشته خود محیط‌زیست به لحاظ محیط زیستی منطقه‌ای، حساس‌ترین و با اهمیت‌ترین بخش زون محدود شده پناهگاه حیات‌وحش و هسته مرکزی میانکاله است که از یک‌سو خلیج گرگان را به دریای خزر متصل کرده و از سوی دیگر از معدود زیستگاه‌های فوک خزری (گونه در معرض خطر در فهرستIUCN  در فهرست متمم‌های ۱ و ۲ کنوانسیون گونه‌های مهاجر حسب در خواست جمهوری اسلامی ایران در COP12)، ماهیان خاویاری (۴۰ درصد خاویار ایران) و گونه‌های متعددی از پرندگان مهاجر به شمار می‌رود. حسب مطالعات مورد اشاره محیط زیست ازنظر تنوع پرندگان بومی و مهاجر و گونه‌های گیاهی و جانوری نادر و در معرض خطر، از بقیه مناطق برتر و ارجحیت حفاظتی بیشتر و ارزش اکولوژیک برتر نسبت به بقیه محدوده میانکاله دارد را زون تفرجی تلقی کنیم!

در بررسی کتابچه قبلی طرح نقد جدی داشتیم بر نحوه غیر علمی ارزیابی اثرات محیط زیستی پروژه  توسط محیط زیست، در چکیده  مورد بحث محیط زیست صورت مسئله پاک شده است و اشاره‌ای به ارزیابی اثرات پروژه نشده است خاطر نشان می‌سازد نه در سطح کشورهای پیشرفته، اگر فقط استاندارد هندوستان پروژه آشوراده را مورد ارزیابی قراردهیم، جزیره آشوراده VECs   محسوب، ۱٫۲ کیلومتری از آخرین حد ساحل خط قرمز، تلقی می‌شود، یعنی به بیان ساده توسعه در کل سطح آشوراده غیرمجاز تلقی می‌شود.

طرح ارائه شده اهانت به افکار عمومی و توهین به شعور بدنه کارشناسی جامعه است البته اینکه محیط زیست نقدهای رسانه‌ای را مورد توجه قرار می‌دهد و بخش قابل توجه از نظرات اصلاحی قبلی را مراعات کرده است جای خوشنودی است اما مسئولان محیط زیست باید باور کنند که بحث در جهت دفاع از تعهدات ذاتی و فلسفه وجودی دستگاه حفاظت محیط زیست در عصر بحران، بحران‌های محیط زیست است.صداقت به‌خرج بدهند و با یک یا علی دیگر این ۲۲ هکتار را هم رها کنند و گردشگری را در بافر ۲ که در بالا تشریح شد مستقر کنند در چارچوب مدل ذخیره گاه زیست کره برنامه ریزی اقتصادی و اجتماعی با کمک دیگر دستگاه های ذیربط  عملیاتی کنند.  اگر چنین کند در کوتاه مدت همزمان گرایش مثبت زیست بوم حساس میانکاله، رفاه اقتصادی جوامع محلی را شاهد خواهیم بود.