۲ میلیون هکتار درختکاری و ۴ میلیون هکتار بیابان‌زایی نتیجه عملکرد ۱۱۰ ساله سازمان جنگل‌ها

به گزارش قائم آنلاین، محمد درویش کارشناس محیط زیست، کویرشناس و مدیر کل اسبق دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌وگو به مناسبت روز جهانی مقابله با بیابانزایی درباره عملکرد ایران بری مقابله با بیابان‌زایی و خشکسالی گفت: در چند سال اخیر متاسفانه عملکرد محسوسی در مهار بیابان‌زایی نداشتیم.

وی یکی از دلایل  عملکرد منفی در مقابله با بیابان‌زدایی را فقیر بودن دستگاه‌های متولی با بیابان‌زایی دانست و گفت: در حال حاضر دستگاه‌هایی متولی مقابله با بیابان‌زایی هستند که در شمار فقیرترین دستگاه‌های حاکمیتی قرار دارند.

این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه کمترین بودجه پرسنل، و اعتبارات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری در اختیار دو دستگاه  متولی مقابله با بیابان‌زایی (سازمان محیط زیست و سازمان جنگل‌ها و منابع طبیعی) قرار دارد، اظهار داشت: بیشترین میزان نارضایتی در میان پرسنل این دو دستگاه است پس خیلی نمی‌توانیم امیدوار باشیم که  عملکرد مثبتی داشته باشند.

درویش ادامه داد: از این بدتر این است که معمولا مدیرانی برای این دو دستگاه انتخاب می‌شوند که بیشتر از اینکه نگران حوزه تحت مدیریت‌شان و افت کارایی سرزمین باشند، نگران رضایت مدیران بالادستی خود هستند.

این کارشناس محیط زیست خاطرنشان کرد: سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری  همیشه حیات خلوت دولت‌ها است و تا اینگونه باشد ما همین مشکل را داریم. 

درویش با اشاره به یک تصمیم توسعه‌ای در زمان ریاست جمهوری احمدی‌نژاد گفت: زمانی که صحبت از این شد که جاده‌ای از دل باغ گیاه‌شناسی نوشهر عبور کند، پرسیدیم چرا جاده را از قدیمی‌ترین باغ اکولوژیکی کشور عبور می‌دهید نه مزارع کشاورزی!، پاسخی که دادند که نکته غم‌انگیز محیط زیست و منابع طبیعی کشور ما است.

وی ادامه داد: آنها گفتند اگر قرار باشد از زمین‌های مردم جاده بکشیم باید پول بدهیم و این باغ مال خودمان است و قصه این است که بسیاری از جاده‌هایی که در کشور کشیده شده به جای عبور از اراضی کشاورزی از دل جنگل‌ها می‌گذرد؛ این یعنی بیابانزایی.

این کارشناس محیط زیست با اعلام این خبر که  اخیرا خط لوله گاز عثمان‌بند از یکی از اراضی گذشته است که حدود ۱۰۰ متر از جنگل‌های زاگرسی که زیستگاه خرس قهوه‌ای است را نابود کرده گفت:  اگر این جاده از ۵۰۰متر آنطرف‌تر می‌گذشت و  از زمین‌های دشتی عبور  می‌کرد، آن همه کوه‌برداری و هزینه نداشت.  دولت تنها مالکیت زمین را از مردم بخرد اما تنها به این دلیل که دولت نیازی به تصرف اراضی‌اش ندارد از مسیر جنگل گذشت.

 ۲ میلیون هکتار درختکاری و ۴ میلیون هکتار بیابان‌زایی نتیجه عملکرد ۱۱۰ ساله سازمان جنگل‌ها

درویش با اشاره به گزارش های کمیسیون اصل ۹۰ در یک دهه اخیر ابراز داشت: مطابق این گزارش‌ها ۴ میلیون هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی به صورت رسمی و قانون تغییر کاربری داد شده که مصداق بارز بیابان‌زایی است.

وی افزود: سازمان منابع طبیعی که حدود ۱۱۰  سال از عمرش می‌گذرد در این مدت ۱۱۰ ساله حدود ۲ میلیون هکتار درختکاری کرده و ۴ میلیون هکتار بیابان‌زایی.

این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه در شرح وظایف رئیس سازمان جنگل‌ها و منابع طبیعی تغییراتی ایجاد شده است، اظهار داشت: وزیر جهاد به رئیس جدید این سازمان اعلام کرده که موظف است روند واگذاری عرصه‌های منابع طبیعی به وسعت ۵۰۰ هزار هکتار را برای تغییر به اراضی کم شیب کشاورزی فراهم کند. این بدین معنی است که ما در سازمان جنگل‌ها شرح وظیفه‌ای داریم که آشکارا با هدف  این سازمان که حفظ منابع طبیعی است پارادوکس دارد.

درویش گفت: عیسی کلانتری رئیس سازمان محیط زیست هم از زمانی که به این سازمان آمده است، ۷۷ هزار هکتار از وسعت مناطق ۴ گانه تحت حفاظت این سازمان را کم کرده و برای این تخلف، قانونی که در شورای عالی محیط زیست تصویب کرده است. این در حالی است که سازمان محیط زیست موظف بوده تا سال ۲۰۱۸ ، ۱۷ درصد از عرصه‌های طبیعی کشور را در شمار مناطق تحت حفاظت قرار دهد.

وی  ابراز داشت: وقتی دو دستگاهی که قرار بود از طبیعت ایران حفاظت کند اینگونه به طبیعت دست درازی می‌کنند چطور از دیگر دستگاه‌ها انتقاد کنیم.

این کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه ایران عضو کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی است و برنامه‌های طرح مقابله با بیابان‌زایی تحت عنوان اقدام ملی به تصویب مجلس شورای اسلامی و سازمان ملل رسیده است، گفت: قرار بود مطابق این برنامه ۲۰ ساله نرخ بیابان‌زایی سالانه حدود یک درصد کاهش یابد اما نه تنها این اتفاق نیفتاد بلکه ایران که از جمله نخستین‌ کشورهای عضو در این کنوانسیون بوده است (از سال ۷۳ به این کنوانسیون پیوسته است).  در طول ۲۴ سال اخیر بیشترین روند بیابان‌زایی را داشته است.

وی خاطرنشان کرد: ما ۲۴ سال پیش تالاب‌ بختگان، ارژن، پریشان، گاوخونی، ارومیه، آلاگل و آجی گل‌ داشته‌ایم و در  حال حاضر نداریم اینها یعنی روند رو به رشد بیابان‌زایی در کشور.

به گفته این کارشناس طی ۲۴ سال گذشته ۱۸ میلیون از جنگل بلوط و ۵ میلیون شمشاد از جنگل‌های هیرکانی از بین رفته‌اند.

وی با بیان اینکه در سال ۷۳ هیچ کدام از روندهای بیابان‌زایی و فروچاله‌هایی که امروز از آنها یاد می‌کنیم وجود نداشت،‌گفت: اینها نشان دهنده  این است که ما به جای مقابله با بیابان‌زایی در حال فرو رفتن در بیابان‌زایی هستیم.