زادروز “اتله سلبرگ”؛ ریاضیدان نامی در نظریه تحلیلی اعداد

به گزارش قائم آنلاین، “اتله سلبرگ” (Atle Selberg) ریاضیدان نامی در ۱۴ ژوئن سال ۱۹۱۷ در منطقه‌ی لانگسوند نروژ ، چشم به جهان گشود.

اتله سلبرگ یک دانشمند در زمینه نظریه “تحلیلی اعداد”  و نظریه “توابع اتومورفیک” و برنده جوایزی همچون مدال “فیلدز” است.

مادر سلبرگ معلم و پدر وی،” Ole Michael Ludvigsen Selberg” ریاضیدان بود . در زمان تحصیلش در مدرسه، سلبرگ تحت تأثیر مطالعات “سرینیواسا رامانوجان” (Srinivasa Ramanujan) ریاضی‌دان نامی قرار گرفت و توانست یک فرمول دقیق تحلیلی برای نظریه” افراز عدد صحیح “(Partition theory) پیدا کند.  پس از اتمام مدرسه وی تحصیلات خود را تا مقطع دکترا در “دانشگاه اسلو”(University of Oslo) ادامه داد.

 نظریه تحلیلی اعداد، شاخه‌ای از نظریه اعداد است که از روش‌های آنالیز ریاضی برای حل مسائل اعداد صحیح بهره می‌برد.

پس از جنگ جهانی دوم، او مطالعه خود در زمینه نظریه “Sieve” را آغاز کرد. در سال ۱۹۴۷ او نظریه Sieve را در مجله‌ای منتشر کرد. بعد از آن، این نظریه “Selberg sieve” نام گرفت. Selberg sieve یک نظریه در زمینه نظریه تحلیلی اعداد بود.

نظریه Selberg sieve ترکیبی از تکنیک شمارش “اصل شمول و عدم شمول” است.

سلبرگ از سال ۱۹۵۰ به ایالات متحده رفت و در “مؤسسهٔ مطالعات پیشرفته”) IAS) به مطالعات o,n ادامه داد. در دهه‌ی ۱۹۵۰ سلبرگ به مطالعه درباره‌ توصیف “نظریه طیفی”(Spectral theory) می‌پرداخت. نظریه طیفی به مجموعه نظریه‌های ریاضی اطلاق می‌شود که پیرامون مسئله مقادیر خاص مربوط به ماتریس‌های مربعی و به‌ویژه در راستا و مسیر امتداد و گسترش آن به‌حوزه عملگرها اطلاق می‌شود. مطالعات او منجر به توسعه فرمول “Selberg trace formula” شد. توسعه این فرمول یکی از کارهای برجسته‌ وی به شمار می‌آید.

اتله سلبرگ موفقیت‌های زیادی در طول زندگی‌اش کسب کرد که از آنها می‌توان به دریافت مدال فیلدز در سال ۱۹۵۰ اشاره کرد.

در سال ۱۹۷۲ او  مدرک دکترای افتخاری را از “دانشگاه فنی نروژ”(Norwegian Institute of Technology) دریافت کرد. سلبرگ همچنین در سال ۱۹۸۶، موفق به دریافت “جایزه ولف در ریاضی”(Wolf Prize in Mathematics ) شد. در سال ۲۰۰۲ نیز “جایزه آبل”(Abel Prize) به وی اعطا شد.

جایزه آبل، جایزه‌ بین‌المللی است که هر ساله توسط شاه نروژ به یک یا چند ریاضی‌دان که کار ارزنده‌ای در ریاضی انجام داده باشد، داده می‌شود. همچنین مدال Gunnerus  از آکادمی علوم نروژ به او اعطا گردید.

او تا آخرین روزهای عمرش در شهر پرینستون، ایالت نیوجرسی آمریکا زندگی می‌کرد. سلبرگ در ۶ اوت سال ۲۰۰۷ به دلیل نارسایی قلبی درگذشت.