در پنجمین روز از عملیات «بیت‌المقدس» چه گذشت؟

به گزارش عصرقائم، ﻋﻤﻠﯿﺎت «ﺑﯿﺖ‌اﻟﻤﻘﺪس» که در اداﻣﻪ ﺳﻠﺴﻠﻪ عملیات‌های آزادﺳﺎزی ﻣﻨﺎﻃﻖ اﺷﻐﺎﻟﻰ ﺟﻨﻮب ﮐﺸﻮر ﻃﺮاﺣﻰ و اﺟﺮا ﺷﺪ، ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻓﺼﻠﻰ ﺟﺪﯾﺪ و ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎزی را در روﻧــﺪ ﺟﻨﮓ ﺗﺤﻤﯿﻠﻰ ﺑﻪ وﺟﻮد آورد. در پی ﭘﯿﺮوزی اﯾﺮان در اﯾﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت و آزادﺳﺎزی ﺧﺮﻣﺸﻬﺮ، ﺗﺤﻮﻟﻰ راﻫﺒﺮدی در روﻧﺪ ﺟﻨﮓ اﯾﺠﺎد ﺷﺪ و رژﯾﻢ ﺑﻌﺜﻰ ﻋﺮاق در دﺳﺘﯿﺎﺑﻰ ﺑﻪ اﻫﺪاف تجزیه‌طلبانه‌اش در اﯾﺮان و ﺑﺮاﻧﺪازی ﻧﻈﺎم ﻧﻮﭘﺎی ﺟﻤﻬﻮری اﺳــﻼﻣﻰ ﻧﺎﮐﺎم ﻣﺎﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ آزادی ﺧﺮﻣﺸــﻬﺮ ﺟﺮاﺣﺘﻰ ﮐﻪ ﺑﺮاﺛﺮ اﺷﻐﺎل آن ﺑﺮ روح و ﺟﺴﻢ ﻣﻠﺖ اﯾﺮان وارد ﺷﺪه ﺑﻮد، اﻟﺘﯿﺎم ﯾﺎﻓﺖ و ﺧﺮﻣﺸﻬﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﻧﻤﺎد ﺷﮑﺴﺖ و ﺣﻘﺎرت ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺻﺪام و ﭘﯿﺮوزی ﻣﻠﺖ اﯾﺮان ﺷﺪ. اﯾﻦ روﯾﺪاد ﻣﻬﻢ ﺑﺮ اﯾﺠﺎد ﺛﺒﺎت ﺳﯿﺎﺳﻰ در داﺧﻞ اﯾﺮان و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ‌ای و ﺟﻬﺎﻧﻰ ﮐﺸﻮر ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮔﺬاﺷﺖ و رژﯾﻢ ﺑﻌﺜﻰ ﻋﺮاق را ﮐﻪ ﻋﻨﺼﺮی ﺗﻬﺪﯾﺪﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺷﻤﺎر می‌آمد، ﺑﻪ ﮐﺸﻮری بی‌ثبات ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮد. با توجه به اینکه عملیات بیت‌المقدس از دهم اردیبهشت سال ۱۳۶۱ تا سوم خردادماه ۱۳۶۱ انجام شد، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس بر آن شده است تا اتفاقات این رویداد بزرگ و مهم را به‌صورت روزبه‌روز از کتاب روزشمار جلد نوزدهم جنگ ایران و عراق با عنوان «آزادسازی خرمشهر» به‌صورت گزارش بیان کند

تک ایذایی قرارگاه قدس و سه پاتک ارتش عراق به محورهای قرارگاه‌های فتح و نصر

در منطقه عملیاتی قرارگاه قدس، ارتش عراق همچنان به تحکیم مواضع پدافندی و ایجاد موانع در معابر وصولی در محورهای کرخه‌کور و نورد (جنوب‌غربی اهواز) ادامه می‌دهد و روی مواضع رزمندگان ایران در این مناطق اجرای آتش می‌کند. در مقابل، نیروهای قدس٥ (تیپ٤٣ بیت‌المقدس سپاه) در محور نورد و به‌موازات جاده اهواز خرمشهر در ساعت ٠١:٠٠ بامداد به یک عملیات ایذایی علیه مواضع دشمن مبادرت ورزیدند که این عملیات بدون هیچ‌گونه خسارات مالی و جانی به نیروهای خودی تا ساعت ٠٢:٥٠ ادامه داشت. [۱]

فرمانده سپاهی قرارگاه قدس احمد غلامپور، نیز بنا به دستور فرمانده قرارگاه مرکزی کربلا در دستورالعملی به یگان‌های تحت‌امر خود ابلاغ کرد به‌منظور جلوگیری از اعزام لشکرهای عراق از منطقه قرارگاه قدس (جنوب کرخه‌کور) به منطقه قرارگاه‌های فتح و نصر همه «تیپ‌های تابعه موظف‌اند با استفاده از کانال‌های موجود، در شب با حداقل نیروی ممکن به دشمن شبیخون زده و در صورت ‌امکان داخل خاکریز شده و پس از انهدام سریع دشمن در اطراف محور، فوراً به عقب برگشته و با این عمل، دشمن را همچنان در وحشت و اضطراب نگه دارند.» وی در این دستورالعمل همچنین تأکید کرده است: «نیروی مناسبی جهت تعاقب دشمن که پیش‌بینی می‌شود با عملیات قرارگاه فتح و نصر در [منطقه] پایین‌دست به عقب‌نشینی زند، در نظر گرفته شود.»[۲]

در منطقه عملیاتی قرارگاه‌های فتح و نصر نیز تبادل آتش شدید در منطقه پدافندی این قرارگاه‌ها (از کیلومتر٦٨ تا کیلومتر١٠٣ جاده اهواز خرمشهر) همچنان ادامه دارد. گزارش‌های رسیده از ورود نیروهای زرهی و پیاده تقویتی دشمن به منطقه شمال خرمشهر و غرب جاده اهواز ـ خرمشهر حکایت دارد. یگان‌های ارتش عراق ـ به‌ویژه لشکر٣ زرهی، لشکر٩ زرهی و تیپ١٠ زرهی، تیپ١٧ زرهی و تیپ٣٠ زرهی ـ در شمال خرمشهر تا غرب ایستگاه حسینیه متمرکزشده‌اند که گفته می‌شود این تمرکز بیانگر این است که دشمن تلاش دارد از پیشروی نیروهای ایران به‌طرف نوار مرزی و نیز خرمشهر جلوگیری کند.

در همین حال، بعدازظهر امروز دشمن دو بار به محور فتح٤ (تیپ٢٥ کربلای سپاه و تیپ٥٥ هوابرد و تیپ٣٧ زرهی ارتش) در حدفاصل کیلومتر ٨٠ تا ٨٥ جاده اهواز خرمشهر پاتک کرد که در هر دو مورد رزمندگان ایران با مقاومت خود توانستند نیروهای عراقی را تا دو کیلومتری غرب جاده به عقب برانند. [۳]

در همین منطقه در ساعت‌های ١٥:٠٣ و ١٥:٣٩ دو فروند هواپیمای عراقی که مأموریت داشتند مواضع رزمندگان خودی را بمباران کنند، هدف آتش پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در جنوب منطقه عملیاتی بیت‌المقدس قرار گرفتند و در حوالی آبادان سرنگون شدند. [۴]

تشریح پیروزی‌های به‌دست‌آمده در مرحله اول عملیات بیت‌المقدس توسط فرمانده کل سپاه پاسداران

فرمانده کل سپاه پاسداران عصر امروز در قرارگاه کربلا و در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی پیروزی‌های به‌دست‌آمده در مرحله اول عملیات بیت‌المقدس را تشریح کرد.

محسن رضایی دراین‌خصوص اظهار داشت: «اولین مرحله عملیات را با توکل به خدا آغاز کردیم و از رودخانه کارون عبور و به جاده خونین‌شهر رسیدیم. دشمن فکر نمی‌کرد ما به جاده برسیم؛ لذا استحکامات بسیار زیادی روی جاده به وجود آورده بود که اگر حتی ما بتوانیم از کارون عبور کنیم در پنج یا شش کیلومتری جاده متوقف شویم. اما ما با توکل به خدا در همان اوایل صبح روز اول عملیات به جاده رسیدیم و ٨٠٠ کیلومترمربع از سرزمین اسلامی از لوث وجود بعثیون متجاوز و جنایتکار حاکم بر عراق آزاد گردید.»

وی در مورد میزان تلفات دشمن گفت: «در این عملیات تاکنون حدود ٤٠٠٠ اسیر گرفته شده و همچنین ٥٠ تانک و نفربر سالم به غنیمت گرفته شده و ده‌ها تانک و نفربر دشمن نیز منهدم شده است. تیپ‌های ٦ و ٨ از لشکر٣ عراق ضربه مهلکی خورده‌اند. تیپ‌های ٦٠٥ و ٤١٧ پیاده دشمن نیز به‌کلی منهدم شده‌اند. گردان شناسایی حطین هم از بین رفته و فرمانده آن به اسارت سپاه اسلام درآمده است و دو گردان توپخانه به دست نیروهای ما افتاده است.» فرمانده کل سپاه پاسداران در ادامه گفت: «اولین مرحله این عملیات در همان ساعات اولیه خیلی خوب انجام گرفت. بااینکه عراقی‌ها از زمان شروع عملیات اطلاع داشتند و تمام امکانات و توان خود را به کار بردند، اما نتوانستند کاری از پیش ببرند و بعد از انجام پیروزمندانه عملیات، دشمن مذبوحانه اقدام به پاتک‌های زیاد کرد که در تمامی آن‌ها با شکست مفتضحانه روبه‌رو و مجبور به عقب‌نشینی شد.»

فرمانده سپاه در پایان اظهار داشت: «تمام اسرا مخصوصاً اسرایی که بعد از روز اول و دوم عملیات اسیر شده‌اند می‌گویند صدام و رژیم بعث بسیج شده‌اند که جلوی ما را بگیرند و گفته‌اند که سرنوشت ما در این عملیات تعیین می‌شود.»[۵]

پیشنهاد فرماندهان قرارگاه فجر برای اجرای طرح نخست عملیاتی در منطقه فکه

ناکامی قرارگاه فجر در پیشروی تا منطقه فکه در شب‌های گذشته، فرماندهان این قرارگاه را بر آن داشت تا با اذعان به مزایای طرح نخست عملیاتی یعنی دو حرکت احاطه‌ای از شمال و جنوب جاده چنانه‌ فکه توسط دو تیپ سپاه به همراه یک حرکت جبهه‌ای در امتداد جاده با دو گردان تلفیقی سپاه و ارتش که در شب اول (١١/٢/١٣٦١) به‌طور ناقص اجرا شد، امروز و امشب به یگان‌های تحت امر خود استراحت بدهند و فردا شب این طرح را مجدداً به مرحله اجرا درآورند. [۶] در مقابل، نیروهای عراقی با استقرار در پنج کیلومتری غرب شیخ‌قندی به ایجاد استحکامات و تحکیم مواضع پدافندی خود مشغول هستند. [۷]

آخرین آمار شهیدان و مجروحان عملیات بیت‌المقدس

در گزارش بخش تعاون واحد امور پاسداران قرارگاه مرکزی کربلا آمده است: «تعداد شهدای تخلیه‌شده در تاریخ ١٤/٢/١٣٦١ به ستاد تخلیه شهدا ١٣٢ نفر بوده و مجروحین تخلیه‌شده در همین روز ٣٨٦ نفر می‌باشند. مجموع شهدای بیت‌المقدس که تاکنون تخلیه شده‌اند ١٢٥٤ نفر از سپاه، بسیج و ارتش می‌باشد.»[۸]

تبدیل چهار قرارگاه عملیاتی قدس، فتح، نصر و فجر سپاه به چهار لشکر

فرمانده کل سپاه پاسداران در دستورالعملی اعلام کرد چهار قرارگاه عملیاتی قدس، فتح، نصر و فجر سپاه به چهار لشکر تبدیل می‌شوند.

ازآنجاکه یکی از عوامل تعیین‌کننده در پیروزی رزمندگان بسیج و سپاه علاوه بر طراحی مانورهای ابتکاری، داشتن توان رزم مناسب با نیاز هر عملیات می‌باشد، محسن رضایی فرمانده کل سپاه پاسداران، در دستورالعملی به چهار قرارگاه عملیاتی قدس، فتح، نصر و فجر اعلام کرد: «از امروز قرارگاه‌های سپاه پاسداران به لشکر تبدیل می‌شوند؛ بنابراین، واحدهای لشکری سپاه تحت عناوین زیر به وظیفه الهی خود ادامه می‌دهند: لشکر١ قدس، لشکر٣ فتح، لشکر٥ نصر و لشکر٧ فجر.»[۹]

سقوط هواپیمای الجزایری ناشی از جنون حکام عراق در پی مشاهده پیروزی‌های ایران در عملیات بیت‌المقدس است

وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با انتشار دو بیانیه، ضمن اظهار تأسف از حادثه سقوط هواپیمای الجزایری اعلام کرد که این هواپیما قبل از سقوط تحت تعقیب جنگنده‌های عراقی بوده است. [۱۰] رئیس مجلس شورای اسلامی هم این حادثه را ناشی از جنون حکام عراق در پی مشاهده پیروزی‌های ایران در عملیات بیت‌المقدس دانست. [۱۱]

افزایش حمایت امریکا از عراق به علت نگرانی از ادامه پیروزی‌های نظامی ایران

امریکا با نگرانی از ادامه پیروزی‌های نظامی ایران که می‌تواند توازن نظامی در منطقه غرب آسیا را برهم بزند، درحالی‌که حمایت خود را از عراق افزایش داده است، درباره صدور اسلحه به ایران حساسیت بیشتری از خود نشان داد. درهمین‌حال، یک مقام مصری نیز هدف از کمک نظامی این کشور به عراق را ایجاد توازن میان ایران و عراق و جلوگیری از پیروزی هریک از آن‌ها در جنگ اعلام کرد.

روزنامه هاآرتص (چاپ تل‌آویو) نیز در شماره امروز خود دراین‌باره نوشت: «ایالات‌متحده اخیراً حساسیت بیشتری نسبت به موضوع صدور اسلحه به ایران نشان می‌دهد؛ زیرا دولت واشنگتن بیم دارد که پیروزی‌های نظامی احتمالی ایران توازن نیرو در خاورمیانه [غرب آسیا] را برهم زند و سایر کشورهای این منطقه را به خطر اندازد.»[۱۲]

منابع:

[۱] سند شماره ٧٤٠٧ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای قرارگاه کربلا، شماره ٤٧٤، ١٤/٢/١٣٦١، ص١؛ و – سند شماره ٧٤٥٣ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: اطلاعات عملیات قرارگاه قدس، ١٥/٢/١٣٦١.

[۲] سند شماره ٧٤٣١ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: دستورالعمل فرماندهی قرارگاه قدس، ١٤/٢/١٣٦١، صص ١ و ٢.

[۳] سند شماره ٧٤٠٧ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، صص ١ و ٢؛ و – سرتیپ٢ مسعود بختیاری، عملیات بیت‌المقدس، تهران: انتشارات ایران سبز، چاپ دوم، ١٣٨٧، صص ١٠٨ و ١٠٩؛ و – سند شماره ٧٤٠٦ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: گزارش نوبه‌ای قرارگاه مرکزی سپاه پاسداران، ١٤/٢/١٣٦١، ص١؛ و – سند شماره ٢٧٢٣/پ‌ن مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: ‌(هدایت عملیات قرارگاه کربلا) عملیات بیت‌المقدس، (قرارگاه کربلا، ١٤/٢/١٣٦١، نوار شماره ٥٠٢١)، عبدالله درویشی، ص١٦.

[۴] سند شماره ٤٣٥٧٥٢ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از فرماندهی نهاجا به رئیس سماجا (اداره سوم)، ١٥/٢/١٣٦١.

[۵] خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در ٢٤ ساعت گذشته)، شماره ٤٦، ١٥/٢/١٣٦١، صص ٣٦ و ٣٧.

[۶] سند شماره ٠٠٣١ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: عملیات بیت‌المقدس، گزارش راوی قرارگاه فجر، محمودی یکتا، ١٣٦١، ص١٤.

[۷] سند شماره ٧٤٠٧ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، پیشین، ص١.

[۸] سند شماره ٣١٩٨٠ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: از بخش تعاون واحد امور پاسداران به فرماندهی قرارگاه کربلا، ١٤/٢/١٣٦١.

[۹] سند شماره ٧٤٠٨ مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ: فرماندهی قرارگاه مرکزی کربلا، ١٤/٢/١٣٦١.

[۱۰] خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه خبرها و گزارش‌ها (ایران در ٢٤ ساعت گذشته)، شماره ٤٥، ١٤/٢/١٣٦١، صص ١و ۲ و ۳٫

[۱۱] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، روزنامه رسمی، شماره ١٠٨٣٩، جلسه ٣٠٤، ١٤/٢/١٣٦١، ص٢٠.

[۱۲] واحد مرکزی خبر صداوسیمای جمهوری اسلامی، بولتن رادیوهای بیگانه، ص١٠، رادیو اسرائیل، ١٤/٢/١٣٦١.