صالحی: از منظر امام (ره) هنر باید در خدمت و برای عزت مردم باشد

به گزارش قائم آنلاین، سیدعباس صالحی – وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی – عصر امروز چهارشنبه (۲۹ بهمن‌ماه) در آیین اختتامیه «اجلاس تبیین اندیشه‌های امام (ره) در حوزه فرهنگ و هنر که با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی و کارکنان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از فعالان عرصه اندیشه‌های امام راحل در مرقد مطهر امام خمینی برگزار شد، با اشاره به اینکه شخصیت امام یک شخصیت چند بعدی بود، اظهار کرد: امام (ره) از یک سو شخصیتی حکیم و عارفانه داشت و از سوی دیگر شخصیتی فقیه و مجهتد بودند. در عین حال نیز ازشخصیت سیاسی برخوردار بودند که پایه‌های انقلاب را بنا نهادند. ترکیب این سه شخصیت از امام (ره) را می‌توان مورد بحث و بررسی قرار داد.

وی در ادامه با مطرح کردن این موضوع که امام (ره) به عنوان یک حکیم و عارف در مورد هنر می‌فرمایند «هنر انقلابی و اسلامی آن هنری است که مرکز جمالش حق است»، گفت: این جمله امام رحمه‌الله مبتنی بر این است که هنر فهم خلق و زیبایی است. دومین نظریه امام(ره) در مورد هنر این است که هستی سراسر زیبایی است. هستی را نمی‌توان به دو بخش زیبا و غیرزیبا تقسیم کرد. امام(ره) در چهل حدیث به این تعبیر اشاره دارند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: امام(ره) در جایی دیگر در مورد زیبایی می‌فرمایند که هستی هر چقدر ناب‌تر و خالص‌تر باشد زیباتر است. این سه گزاره را می‌توان در اندیشه امام(ره) دید. از جوهره عرفانی امام (ره) همین موضوع نیز انتظار می‌رود. نگرش امام(ره) در حوزه هنر می‌تواند گره‌گشایی زیادی را برای ما داشته باشد.

صالحی افزود: توجه امام(ره) به عناوین بر این موضوع حاکم بود که عناوی،ن ذاتی نیستند بلکه عرضی نیز هستند. یعنی ظاهرا می‌بینیم که یک عنوان حکم پیدا کرده بلکه این عنوان ملازم با یک عنوان دیگر است. در مورد این موضوع می‌توان مبحث شطرنج را مطرح کرد که امام(ره) می‌فرمایند شطرنج به خودی خود مشکلی ندارد اما اگر حکم قمار کردن در آن باشد حرام است. ما در عرصه هنر باید ببینیم تا چه اندازه عناوین، اصلی و چه تعداد عرضی هستند. اینکه شما به چه منظور این کار را انجام می‌دهید مهم است و نباید به علت غایی و عنصر اراده کم توجه باشیم.

وی گفت: امام(ره) معتقد بودند که در ابتدا باید یک دید به عنوان ذات داشته باشیم و اینکه بدانیم هر کاری با چه قصد و اراده‌ای انجام می‌شود و پس از آن جایگاه عرف را در نظر بگیریم. یکی دیگر از کلیدهایی که امام(ره) به آن تاکید داشتند بحث مصلحت بود. مصلحت نه تنها در نظام اسلامی بلکه در نظام اجتماعی هم می‌تواند کاربرد داشته باشد. این مصلحت‌ها احکام و قوانین را متغیر می‌کند. امام(ره) یک فقیه اجتماع‌گرا بودند اما صرفاً یک فقیه با نگاه حکومت اسلامی – دینی صرف نبود، بلکه نظم اجتماعی را می‌شناخت.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه یادآور شد: کلید دیگر امام (ره) عنصر مکان و زمان بود. امام(ره) نگاه جدیدی را به این موضوع داشتند. امام(ره) به هنرمندان می‌فرمایند به هر شکلی می‌توانید با هنر غفلت‌زدایی کنید. چیزهایی را که به راحتی نمی‌توان دید باید با ابزار هنر دید. اخلاقی بودن عنصری است که برای انسان بسیار مهم است و هنر انسانی هنر اخلاقی است. امام(ره) می‌فرمایند هنر باید در خدمت مردم و تقویت‌کننده عزت باشد. همچنین هنر باید در خدمت انصاف و عدالت از منظر ملی و جهانی قرار گیرد. در واقع هنر زبان خاموش بی‌رسانه‌ها و از کلام‌بریده‌ها در سطح ملی و جهانی است. از منظر امام(ره) هنر در عرفان اسلامی، ترسیم روشن عدالت، شرافت و انصاف است. امام(ره) سرچشمه دانش بودند و باید خیلی چیزها را از ایشان فرا بگیریم.