پیشنهاد تشکیل شورای «اقتصاد و معیشت آموزش و پرورش» در دولت سیزدهم

به گزارش عصرقائم، محمود فرشیدی در گفت وگو ، به تبیین چالش‌های پیش روی نظام تعلیم و تربیت پرداخت و اظهار کرد: یک مطالبه کلان که معلمان و جامعه فرهنگیان دارند و شاید کمتر به آن توجه شده باشد اصلاح نگاه دولتمردان و رئیس‌جمهور به معلم و آموزش‌وپرورش است.

وی افزود: این یک مسئله صنفی نیست که بگوییم معلمان مانند اقشار دیگر به دنبال حل مشکلات معیشتی‌شان هستند؛ البته معیشت وسیله و مقدمه است اما همان‌طور که امام خمینی (ره) فرمودند معلمی پیشه انبیا است و یک درد مشترک میان شغل معلمی و انبیا وجود دارد. انبیا وقتی مردم به سراغشان نمی‌رفتند بسیار رنج می‌بردند، همین درد را فرهنگیان نیز دارند که چرا از ظرفیت عظیم معلم و آموزش‌وپرورش آن‌گونه که باید استفاده نمی‌شود.

وزیر اسبق آموزش‌وپرورش با بیان اینکه آموزش‌وپرورش کلید حل اساسی بسیاری از مشکلات جامعه است گفت: آن چیزی که ما را رنج‌ می‌دهد این است که معلمان می‌توانند به مثابه بازوی قدرتمندی باشند که پیشگیرانه مسائل را حل کنند. به عنوان مثال در زمینه آسیب‌های اجتماعی اگر درست اقدام شود می‌توان دانش آموزان را در برابر آسیب‌ها در مدرسه واکسینه کرد. یا در زمینه اقتصادی اگر بخواهیم افراد جامعه تولیدکننده باشند باید این انگیزه و مهارت را در دوران مدرسه در آنها نهادینه کنیم. در زمینه اشتغال هم همین‌طور و باید کارآفرینی را در دوران تحصیل به آنها بیاموزیم.

فرشیدی ادامه داد: برای رفع مشکلات جامعه باید از دوران مدرسه افراد را در مسیر صحیح هدایت کرده و خودباوری را به آنها القاء کنیم. جامعه فرهنگیان این مطالبه کلان را دارند و معتقدند که کلید حل مشکلات در آینده، امروز نزد آنهاست؛ اما قدر این ظرفیت دانسته نمی‌شود. این در حالی است که بعد در آینده می‌خواهیم با معلول مبارزه کنیم. فکر می‌کنیم اگر امروز بودجه آموزش‌وپرورش را کم کرده و به ساخت راه و جاده بدهیم چه‌کاری کرده‌ایم، در حالی که در آینده باید هزینه‌های سنگین‌تری به علت عدم سرمایه گذاری در آموزش و پرورش بپردازیم.

وی با اشاره به حاکمیتی بودن آموزش‌وپرورش که در قوانین بالادستی و سیاست‌های ابلاغی آمده است گفت: آموزش و پرورش انگونه نیست که مانند دستگاه‌های دیگر بتوان آن را به بخش خصوصی واگذار کرد.

دبیر کانون تربیت اسلامی افزود: یک دغدغه دیگر در زمینه سند تحول بنیادین است که در تدوین و تصویب آن پیشگام بوده‌ایم و ۱۰ سال قبل سند تحول را توسط کارشناسان آموزش‌وپرورش و دانشگاه و حوزه تهیه و تصویب کردیم، اما مسکوت ماند چون باوری به اجرای آن وجود نداشت. واقعیت این است که امروز کمتر کسی از آموزش‌وپرورش راضی است. نه دانش آموزان انگیزه‌های لازم را دارند و نه مدرسه، مدرسه زندگی است که هرکس می‌تواند توانمندی و استعدادش را به نمایش بگذارد.

فرشیدی با بیان اینکه هر دانش آموزی می‌تواند در حوزه استعدادی خویش شاگرد اول باشد اظهار کرد: اگر بستر رشد فراهم شود هر دانش‌آموزی در مسیر رشد خودش قرار می‌گیرد. امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز داریم که سواد رسانه‌ای را بیاموزانیم و دانش آموزان را در برابر آسیب‌های فضای مجازی واکسینه کنیم و استفاده صحیح از فضای مجازی را به آنها آموزش دهیم.

وی ادامه داد: در حال حاضر این‌گونه نیست، روزبه‌روز مربیان پرورشی بازنشسته می‌شود و در دانشگاه فرهنگیان هم تربیت مربیان پرورشی پیش‌بینی نشده است. از سوی دیگر معلم هم گله‌مندی‌هایی دارد. معلم سواد آموز است و باید حداقل اطلاعات را در اختیار دانش‌آموز قرار دهد اما به دلایل مختلف این اتفاق به طور کامل نمی‌افتد و خانواده‌ها هم احساس می‌کنند که آموزش‌وپرورش و مدرسه به معنایی، کم‌فروشی می‌کنند. بنابراین خانواده‌ها ناچار هستند کمبودهای آموزشی فرزندشان را به طرق دیگری چون معلم خصوصی و ثبت نام در مدارس خاص جبران کنند.

وزیر اسبق آموزش‌وپرورش با تاکید بر اینکه نیازمند تحول در آموزش‌وپرورش و دانشگاه فرهنگیان هستیم گفت: معلم با کودک یعنی پیچیده‌ترین موجود خلقت سروکار دارد. هرکسی نمی‌تواند معلم باشد. معلم باید ضمن برخورداری از توانمندی و استعداد درونی، دوره‌های لازم تخصصی را به مدت چهار سال در دانشگاه بگذارند. هرکسی لیسانس گرفته نمی‌تواند معلم باشد.

وی با اشاره به اهمیت دانشگاه فرهنگیان و تربیت نیروی شایسته معلمی عنوان کرد: وقتی دانشگاه فرهنگیان تضعیف شود یعنی به منزلت معلم توهین شده است. با وزارتخانه‌ای با این عظمت روبه روییم که ویژگی‌ها و خصوصیاتش دیربازده بودن است و اثراتش نامحسوس است. اگر یک انسان پرورش‌یافته و یک انسان ضد اخلاق و خام را کنار هم بگذاریم از نظر ظاهری تفاوتی ندارند بلکه قلب و اندیشه آن‌هاست که پرورش یافته است یا خیر.

فرشیدی افزود: در برخی کشورها تا ۱۲ سال وزیر آموزش‌وپرورش را تغییر نمی‌دهند. وقتی طی هشت سال، پنج وزیر و سرپرست منصوب کردید این نوعی توهین به کار معلم و به این معنی است که کار شما تخصصی نیست و ندیمه بچه‌ها هستید و عیبی ندارد هر روز یک نفر وزیر باشد. اینجاست که به شخصیت معلم توهین می‌شود. باید به منزلت معلمان توجه کنیم. باید معلمان قهرمان را به جامعه معرفی کنیم. در همین دوران کرونا معلمان از لحاظ پشتیبانی، تنها ماندند و امکانات لازم را نداشتند. این انتظار وجود داشت که یک مدیریت جهادی صورت گیرد.

دبیر کانون تربیت اسلامی ادامه داد: اگرچه خیلی معلمان تلاش خود را برای آموزش از طریق شبکه مجازی به کار گرفتند و ایثار کردند و چند ماه در شرایط سخت در مدارس صعب‌العبور درس دادند اما این معلمان قهرمان آن‌طور که باید به جامعه معرفی نشدند.

وی با تصریح این مطلب که باید تحول را از مدرسه شروع کنیم گفت: رئیس‌جمهور هر هفته در شوراهای مختلف اقتصادی شرکت می‌کند اما یک‌بار هم در جلسه شورای عالی آموزش‌وپرورش شرکت نکرده است. در زمینه معیشت معلم هم بحث شده اما آن‌گونه که باید کار کارستانی صورت نگرفته است. یک‌بار گفتند پرداخت هماهنگ و امروز بحث رتبه‌بندی مطرح استد. ارتقای معیشت و رفاه معلم غیرممکن نیست و راهکارهای مختلفی را می‌توان برای این امر به کار بست و از ظرفیت درونی و بیرونی استفاده کرد.

فرشیدی افزود: همه فشار را روی بودجه نگذاریم و مشکلات را حل کنیم. یکی از راهکارها، صندوق ذخیره فرهنگیان است که درست مدیریت نشد و در یک زمانی ۱۴ هزار میلیارد تومان از اندوخته فرهنگیان مورد سوءاستفاده قرار گرفت. چرا باید این‌طور باشد. دستگاه‌هایی که بانک دارند، برای کارکنان خود آورده می‌آورند؛ اما پولی که معلمان در صندوق گذاشته‌اند فقط سودش را می‌دهند و بهره‌ای از اصل پول و ارزش افزوده آن دریافت نمی‌کنند. به عنوان مثال معلمان باید در پتروفرهنگ سهامدار باشند نه اینکه فقط سود بگیرند.

وی ادامه داد: به عنوان مثال اگر دولت بها بدهد و دستور دهد شرکت‌های واردات و صادرات قراردادهای بیمه‌ای خود را با بیمه معلم ببندند، سودش عاید آموزش‌وپرورش می‌شود. ضوابط، آیین‌نامه‌ها و راهکارهایی وجود دارد که بدون ورود به اصل بودجه آموزش‌وپرورش می‌توان امکان سودآوری برای آموزش و پرورش را فراهم کرد. قوانینی وجود دارد اما چون آموزش‌وپرورش قدرت ندارد نمی‌تواند آن‌ها را اجرا کند که از جمله آنها می‌توان به قانون الزام دولت به تأمین مسکن فرهنگیان اشاره کرد که بر حسب آن دولت باید ۴۰ درصد مسکن‌های ساخته‌شده را برای فرهنگیان قرار بدهد. ضمن اینکه می‌توان ضوابط و قوانین جدیدی هم وضع کرد.

وزیر اسبق آموزش‌وپرورش  در پایان پیشنهاد عملیاتی خود را نیز بیان کرد و گفت: پیشنهاد مشخص‌ام این است که رئیس‌جمهور آینده شورای عالی اقتصاد و معیشت آموزش‌وپرورش را تشکیل دهد. بیش از ۲۰ شورای عالی داریم که یکی هم می‌تواند این باشد و دولت از وزیر حمایت کند. کار وزیر تعلیم و تربیت است و اقتصاد نیست، قدرتش را هم ندارد و مشغله‌اش زیاد است. فعالیت اقتصادی کار دولت است که با کمک وزرای اقتصادی‌اش از این ظرفیت‌ها استفاده کند. دولت باید پشت آموزش‌وپرورش باشد. پیشنهاد مشخصم همین است که رئیس‌جمهور این شورا را ایجاد کند و وزیری از جنس معلمان منصوب کند.